Số 26 (4340) Thứ Năm (27/6/2024) 19 BẠN ĐỌC Làng cổ 600 tuổi “giành” 3 di sản thế giới ở Hà Tĩnh TRẦN QUỐC Làng cổ Trường Lưu (nay thuộc xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) hiện lưu giữ hệ thống di sản đặc sắc mang tầm quốc gia và thế giới. Trong đó, nổi bật là hát ví phường vải và 3 di sản tư liệu được UNESCO vinh danh. Tự hào di sản văn hóa của quê hương Làng Trường Lưu bao gồm 4 thôn Đông Thạc, Phúc Trường, Phượng Sơn và Tân Tiến của xã Kim Song Trường (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh). Làng có diện tích 362,4 ha; 574 hộ dân với 1.644 nhân khẩu, thuộc 23 chi họ Nguyễn Huy và 14 họ khác. Giữa thế kỷ 18, làng Trường Lưu là trung tâm văn hóa lớn ở Việt Nam với Trường học Phúc Giang, “Trường Lưu bát cảnh”, hát ví phường vải... Nơi đây cũng sinh ra nhiều bậc danh nhân nổi tiếng như Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Huy Hổ...Vì vậy, Trường Lưu được xem là cái nôi, nơi lưu giữ nhiều di sản vật thể, phi vật thể đặc sắc, phong phú và có giá trị. GS.VS Nguyễn Huy Mỹ, hậu duệ đời thứ 16 của dòng họ Nguyễn Huy làng Trường Lưu, cho biết: “Dòng họ Nguyễn Huy, người Trường Lưu đi các nơi học tập kinh nghiệm để xây dựng văn hóa Trường Lưu, để Trường Lưu trở thành trung tâm văn hóa. Cùng đó là sự kết hợp với chiều ngang lịch sử, chiều dài lịch sử, cha truyền con nối, học tập, sáng tác, hoạt động xã hội tạo thành hệ thống di sản văn hóa Trường Lưu”. Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay, Trường Lưu vẫn còn lưu giữ nhiều di sản vật thể, phi vật thể đặc sắc, giàu giá trị văn hóa với hệ thống 37 nhà thờ các dòng họ, 10 ngôi nhà cổ, 4 di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia - đền thờ danh nhân Nguyễn Huy Oánh (1713 - 1789), Nguyễn Huy Cự (1717 - 1775), Nguyễn Huy Tự (1743 - 1790), Nguyễn Huy Hổ (1783 - 1841). Đặc biệt, Trường Lưu còn nổi tiếng với 3 Di sản Tư liệu Ký ức Thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là Mộc bản trường học Phúc Giang, Hoàng Hoa sứ trình đồ, hệ thống Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu. Người dân Trường Lưu luôn tự hào về di sản văn hóa của quê hương, gắn với đó là sự trân trọng, gìn giữ, mong muốn những giá trị tốt đẹp ấy sẽ được khẳng định và lan tỏa. Với suy nghĩ đó, hàng chục năm nay, ông Nguyễn Huy Thiện, Trưởng Ban Hội đồng gia tộc dòng họ Nguyễn Huy Trường Lưu, luôn trân trọng, bảo vệ hiện vật, cảnh quan của Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Nhà thờ Nguyễn Huy Oánh và Nguyễn Huy Tự (còn gọi là nhà thờ Lục Chi). Ngoài ra, ông Nguyễn Huy Thiện cũng là một trong những người đóng góp nhiều công sức, tâm huyết để đưa những di sản của dòng họ, quê hương trở thành di tích cấp tỉnh, quốc gia và trở thành di sản được thế giới công nhận. Ông Nguyễn Huy Thiện cho hay, việc bảo tồn, gìn giữ di tích, di sản, ngoài giá trị để con cháu trong dòng họ biết truyền thống tổ tiên, còn để đón các đoàn đến tham quan, tìm hiểu về truyền thống, phong tục tập quán, lối sinh hoạt của các danh nhân xưa… Bảo tồn di sản gắn liền phát triển du lịch Trong hành trình phát triển, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Kim Song Trường luôn xác định, cùng với kinh tế, truyền thống văn hóa là nền tảng tinh thần, động lực thúc đẩy sự phát triển của quê hương. Vì vậy, trong điều kiện còn nhiều khó khăn địa phương đã huy động nguồn lực để bảo vệ, tôn tạo di tích, di sản, từ đó được quảng bá, nâng tầm giá trị. Làng cổ Trường Lưu hiện là điểm đến của các nhà nghiên cứu, khách du lịch, đặc biệt là nơi giáo dục truyền thống, lịch sử địa phương được các trường học trên địa bàn huyện lựa chọn. Thầy giáo Nguyễn Thế Hiển, Hiệu trưởng Trường THCS Khánh Vĩnh Yên (huyện Can Lộc), chia sẻ, hoạt động giáo dục lịch sử, truyền thống địa phương rất được nhà trường quan tâm, chú trọng. Buổi tham quan, trải nghiệm tại làng văn hóa Trường Lưu giúp học sinh hiểu rõ hơn công lao của các bậc tiền nhân, giá trị của di sản. Cán bộ, giáo viên nhà trường tích lũy thêm kiến thức để phục vụ công tác dạy học tốt hơn. Mới đây, UBND tỉnh Hà Tĩnh đồng ý cho UBND huyện Can Lộc phối hợp sở, ngành chức năng liên quan khảo sát, lập quy hoạch phân khu xây dựng Làng văn hóa du lịch Trường Lưu tại xã Kim Song Trường, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể gắn liền phát triển du lịch của địa phương. Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Quốc Sơn - Phó Chủ tịch UBND xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc - khẳng định: “Sự quan tâm của các cấp, ngành sẽ là nguồn lực lớn để hình ảnh và giá trị văn hóa của làng Trường Lưu vươn xa hơn…”. Trải qua bao thăng trầm lịch sử với sự tàn phá nghiệt ngã của thời gian, di sản đồ sộ của dòng họ Nguyễn Huy và làng cổ Trường Lưu vẫn luôn được thế hệ con cháu, chính quyền và nhân dân nơi đây giữ gìn bằng tất cả tấm lòng tự hào, tôn kính, để Trường Lưu luôn là nơi chốn tìm về của mạch nguồn ký ức và những giá trị truyền thống. Làng Trường Lưu (trước thuộc xã Lai Thạch, huyện La Sơn, phủ Đức Quang, nay là xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) đã tồn tại hơn 600 năm. Mộc bản Trường học Phúc Giang được đánh giá là cổ vật quý hiếm về giáo dục của một dòng họ còn lưu giữ được ở Việt Nam. Giáo viên, học sinh Trường Tiểu học Ngô Đức Kế, thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, xem di sản Văn bản Hán Nôm được trưng bày tại Nhà Văn hóa Trường Lưu. Kính gửi Quý bạn đọc! Theo Kế hoạch xuất bản Quý II/2024, tuần báo Khoa học và Đời sống phát hành 13 số báo; đã nhận được sự nhiệt tình ủng hộ, đặt báo của Quý bạn đọc. Do một số điều chỉnh trong tháng 6 này, Báo Tri thức và Cuộc sống đã phát hành thiếu 01 số báo Khoa học và Đời sống. Ban Biên tập xin cáo lỗi và hoàn trả tiền đặt báo tới Quý bạn đọc
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==