Khoa học và Đời sống số 26-2024

Số 26 (4340) Thứ Năm (27/6/2024) 14 TRI THỨC NHÂN LOẠI 12 CON GIÁP Bảo vật quốc gia khuôn in tín phiếu THANH BÌNH Khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng và khuôn in tín phiếu mệnh giá 50 đồng là những hiện vật gắn với một giai đoạn lịch sử cách mạng đặc biệt của Việt Nam. Vào ngày 18/1/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, đã ký Quyết định số 73/ QĐ-TTg công nhận 29 bảo vật quốc gia trong Đợt 12. Trong số 29 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia đợt này, tỉnh Quảng Ngãi đóng góp hiện vật Khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng và Khuôn in tín phiếu mệnh giá 50 đồng. Các hiện vật đang được lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi. Hiện vật độc đáo, có giá trị độc bản Theo thông tin từ Cục Di sản Văn hóa, vào năm 1998, trong lúc tìm phế liệu, ông Nguyễn Văn Luận đã tìm được một số hiện vật lịch sử có giá trị cao ở di tích nền xưởng in tín phiếu của Liên khu 5 giai đoạn 1947-1950 tại địa phận thôn Xà Nay, xã Sơn Nham, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. Đó là khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng và khuôn in tín phiếu mệnh giá 50 đồng, niên đại từ năm 1947, được chế tác nhằm lưu thông tiền tệ ở khu vực Nam Trung Bộ khi quân Pháp tiến hành bao vây kinh tế để phá hoại các nguồn lực của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong đó, khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng gồm có hai khuôn dùng để in mặt trước và mặt sau của tờ tín phiếu. Khuôn in mặt trước của tờ tín phiếu có hình chữ nhật, chính giữa khắc chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, bên phải phía trên có hàng chữ quốc ngữ: TÍN PHIẾU MỘT ĐỒNG; phía dưới là hàng chữ “Đại diện Chính phủ Trung ương”, dưới là chữ ký của đồng chí Phạm Văn Đồng. Bên trái phía trên góc khuôn có hàng chữ Hán “元 壹” (nhất Khuôn in tín phiếu 50 đồng. Ảnh: Cục Di sản Văn hóa. Mặt trước (trên) và mặt sau (dưới) của khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng. Ảnh: Cục Di sản Văn hóa. nguyên) nghĩa là 1 đồng, phía dưới là hàng chữ “Đại diện Ủy ban Hành chính Trung Bộ” dưới là chữ ký của đồng chí Nguyễn Duy Trinh. Phía dưới mặt khuôn hình chữ nhật ở góc bên phải, bên trái có mệnh giá bằng chữ số 1 nằm trong vòng tròn, thể hiện mệnh giá 1 đồng. Đường viền khuôn có trang trí hồi văn. Mặt lưng của khuôn có xuyên 3 lỗ tròn nhỏ dùng để bắt ốc vít cố định khuôn in trong quá trình in tín phiếu. Khuôn in mặt sau của tờ tín phiếu 1 đồng có hình ảnh người nông dân đang điều khiển một con trâu cày ruộng là biểu tượng người cày có ruộng; góc trên bên phải có hàng chữ “Một đồng”, phía dưới là hàng chữ Hán “元 壹” (nhất nguyên). Bên trái khuôn có in hình bông hoa tròn cách điệu, bên trong có mệnh giá là chữ số “1” và ký hiệu đồng. Đường viền khuôn có trang trí hồi văn. Mặt lưng của khuôn có đục xuyên ba lỗ tròn nhỏ dùng để bắt ốc vít cố định khuôn in trong quá trình in tín phiếu. Khuôn in tín phiếu 50 đồng chỉ còn khuôn để in mặt trước. Khuôn có hình chữ nhật, chính giữa khắc hình chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, cạnh trên có hàng chữ “VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA”, phía dưới có hàng chữ “Năm mươi đồng” là mệnh giá tín phiếu. Bên phải, phía trên là chữ Hán “信 票” nghĩa là tín phiếu, phía dưới có hàng chữ “Đại diện Chính phủ Trung ương”, dưới là chữ ký của đồng chí Phạm Văn Đồng. Bên trái, phía trên ghi chữ Hán “伍 拾 元” (ngũ thập nguyên) nghĩa là 50 đồng; phía dưới có hàng chữ “Đại diện Ủy ban Hành chính Trung Bộ”, dưới là chữ ký của đồng chí Nguyễn Duy Trinh. Đường viền khuôn có trang trí hồi văn và hình tượng: công - nông - binh với ý nghĩa kháng chiến kiến quốc. Hai đầu khuôn có hàn thêm gờ nhô ra, trên đó có đục xuyên 2 lỗ tròn nhỏ dùng để bắt ốc vít cố định khuôn in trong quá trình in tín phiếu. Các nhà nghiên cứu đánh giá, khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng và khuôn in tín phiếu mệnh giá 50 đồng là hiện vật lịch sử có hình thức độc đáo, hoa văn sắc nét, kích thước cân đối. Đến nay chưa phát hiện khuôn in có kiểu dáng, trọng lượng tương tự, khẳng định giá trị độc bản. Vào năm 2021, địa điểm xưởng in tín phiếu của Liên khu V – nơi phát hiện ra các khuôn in nói trên – đã được xếp hạng Di tích cấp quốc gia của Việt Nam. Câu chuyện lịch sử phía sau hai chiếc khuôn in Bảo vật quốc gia Khuôn in tín phiếu mệnh giá 1 đồng và khuôn in tín phiếu mệnh giá 50 đồng là những hiện vật gắn với một giai đoạn lịch sử cách mạng đặc biệt của Việt Nam. Ngược dòng thời gian, vào năm 1946, sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, giấy bạc Cụ Hồ được phát hành cả nước để thay thế đồng bạc Đông Dương. Nhưng từ giữa năm 1947, chiến tranh lan rộng cả nước, quân Pháp tăng cường triệt phá, bao vây kinh tế, nhằm ngăn chặn việc vận chuyển vũ khí, hàng hóa, tiền tài chính từ Trung ương vào vùng tự do Liên khu 5. Khi ấy, đại diện Bộ Tài chính là Bộ trưởng Lê Văn Hiến và Phạm Văn Đồng đề xuất giải pháp chính quyền miền Nam Trung Bộ in và phát hành tín phiếu để đảm bảo lưu thông tiền tệ, phục vụ kịp thời công cuộc kháng chiến của quân dân khu vực. Đề xuất được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh cho phép vào ngày 18/7/1947. Tháng 9 cùng năm, đồng chí Phạm Văn Đồng và Ủy ban kháng chiến Hành chính Nam Trung Bộ thành lập xưởng in tín phiếu Liên khu 5, gồm 50 cán bộ, công nhân. Các loại tín phiếu được in và phát hành lúc bấy giờ gồm các mệnh giá 1, 5, 20, 50, 100 và 500 đồng. Họa sĩ Hoàng Kiệt đảm nhận vẽ mẫu, khuôn in do thợ điêu khắc Văn Hồ thực hiện. Giấy in được nhập từ các cơ sở sản xuất ở tỉnh Quảng Ngãi là xã Phổ Văn, huyện Đức Phổ và xã Nghĩa Lâm, huyện Tư Nghĩa. Công nhân dùng bột màu pha với dầu rái để làm mực. Ban đầu, cơ quan chưa có điều kiện thành lập xưởng giấy riêng nên phải sử dụng vật liệu có chất hơi bở. Sau này, xưởng sản xuất được loại giấy bóng mờ, có ngôi sao chìm hình năm cánh, nhờ vậy ngăn chặn được những hành vi làm giả tín phiếu. Tín phiếu được lưu hành không chỉ ở vùng tự do, gồm các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên mà còn đưa vào buôn bán ở một số nơi địch kiểm soát, như Đà Nẵng, Khánh Hòa, Ninh Thuận. Điều này tạo điều kiện giúp công cuộc kháng chiến đi tới thành công, chống lại sự phá hoại về mặt tài chính của quân Pháp. Năm 1950, chiến dịch Biên giới Thu Đông thắng lợi. Ngày 6/5/1951, Chính phủ có sắc lệnh số 15, thành lập ngân hàng Quốc gia Việt Nam, đồng nghĩa với việc xưởng in tín phiếu Liên khu 5 kết thúc nhiệm vụ lịch sử. Tử vi tuần mới (1 - 7/7): Dự đoán 3 con giáp có tiền đồ rộng mở Bước sang tuần mới, 3 con giáp dưới đây được dự đoán gặp nhiều may mắn, có cơ hội thăng tiến và tài vận dồi dào. Với sự chủ động trong công việc, họ sẽ có cuộc sống ngập tràn hạnh phúc. Tuổi Mão Theo tử vi tuần mới, người tuổi Mão sử dụng kinh nghiệm tích lũy được trong nhiều năm và các mối quan hệ giúp đạt được bước tiến lớn trong sự nghiệp. Trong 7 ngày tới, người tuổi Mão có thể nhận tin vui khi các dự án hợp tác đầu tư đạt kết quả ban đầu khá tốt, hứa hẹn gia tăng tài sản trong thời gian ngắn. Tuổi Mão thân thiện, khéo léo nên có mối quan hệ tốt với những người bên cạnh. Đường tình duyên của con giáp này có khởi sắc khi cùng “người ấy” tạo ra nhiều kỷ niệm đẹp. Tuổi Ngọ Trong tuần mới, người tuổi Ngọ siêng năng, chăm chỉ, kiên trì và không ngại khó khăn nên có thể vượt qua thử thách, vươn lên tầm cao mới. Đồng thời, con giáp này được cát tinh chiếu mệnh nên dễ đạt được thành công lớn trong sự nghiệp. Trong lĩnh vực đầu tư bất động sản hay thị trường chứng khoán, người tuổi Ngọ đưa ra quyết định thông minh. Nhờ vậy, họ nhận “cơn bão tài lộc”, tiền đổ vào tài khoản liên tục với con số lớn. Tình yêu của người tuổi Ngọ được dự báo thăng hoa. Cặp đôi được gia đình ủng hộ, thúc đẩy sớm về chung một nhà. Do đó, bạn và người thương xem xét kế hoạch về tương lai. Tuổi Hợi Dự báo người tuổi Hợi có thời gian đáng nhớ trong tuần mới. Sự nghiệp của con giáp này bước vào thời kỳ hoàng kim. Với trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, kỹ năng quản lý tốt, tuổi Hợi dễ dàng tạo ra kỷ lục mới về hiệu suất công việc. Vận may mỉm cười với người tuổi Hợi khi họ nhận được khoản tiền thừa kế lớn hay phần thưởng hậu hĩnh nhờ làm việc tốt. Là người biết cách quản lý tài chính, tuổi Hợi cùng gia đình có cuộc sống đầy đủ nhưng không mua sắm những như xa hoa. Bạn dùng một phần số tiền kiếm được để giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn. Thông tin trong bài chỉ mang tính chiêm nghiệm, tham khảo. TÂM ANH

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==