Khoa học và Đời sống số 46-2023

Số 46 (4308) Thứ Năm (16/11/2023) Bước sang tuần mới (20/11 - 26/11), 3 con giáp tuổi Dậu, Mùi, Tuất đươc dư đoan đại phú đại quý, dễ đổi đời. Tuổi Dậu Người tu i Dậu sắp tới có đại vận, được người giàu sang phú quý giúp đỡ, nhân duyên cũng tốt hơn. Nếu như nắm được cơ hội đi theo quý nhân học hỏi, Dậu sẽ đón nhận cơ may cực lớn, ôm trọn lợi lộc, phúc báo về nhà. Sang tuần mới (20/11 - 26/11), tu i Dậu được lộc ban, trong sự nghiệp có khả năng sẽ tỏa sáng rực rỡ, ngày càng thành đạt. Nhân lúc này giao lưu thêm, mở rộng mối quan hệ, tu i Dậu sẽ làm đâu trúng đó, tiền tài tứ phương đ về, con đường công danh rộng mở, thậm chí một số người còn giúp được cho người nhà. Tuy nhiên, cũng phải nhắc nhở tu i Dậu, những tháng cuối năm không chi tiêu vung tay quá trán, không nên cho vay quá lớn, rất khó đòi lại, đặc biệt cân nhắc kỹ trong chuyện đầu tư c ng bạn bè. Tuổi Mùi Người tu i M i từ đầu năm đến giờ tuy cũng có lúc gặp may, mọi chuyện không mấy lý tưởng, dễ bị chọc phá, quấy nhiễu hoặc ngăn trở làm việc lớn. Bước sang tuần mới (20/11 - 26/11), vận thế khởi sắc, cuộc đời xoay chuyển, tu i M i có thể tận dụng cơ hội để vươn lên. Nếu năng lực hơn người mà chưa gặp cơ hội, khoảng thời gian này, tu i M i sẽ thuận lợi hơn nhiều, chăm chỉ thì thu nhập không ngừng tăng cao, tài sản nhân đôi. Về mặt sự nghiệp, nhờ tinh thần trách nhiệm cao, khả năng giải quyết vấn đề linh hoạt, M i có thể đạt thành tích đặc biệt xuất sắc, được lãnh đạo khen thưởng, ghi nhận công lao, có xu hướng phát triển tốt. Nhìn chung, cuộc sống của tu i M i trong tuần mới thuận buồm xuôi gió, vận may lớn nhỏ đều chào đón bạn, không cần lo âu. Tuổi Tuất Người tu i Tuất rất sáng tạo, có tầm nhìn xa lại nhanh trí và phản ứng mau lẹ, khả năng thích ứng siêu phàm. Bước sang tuần mới (20/11 - 26/11), tu i Tuất sẽ gặp được vận may, d có gặp dữ thì cũng hóa lành, có thể tạo ra sự khác biệt, trở nên n i bật d đang thuộc ngành nghề nào. Có thể nói, trong thời gian này, t ng thể vận thế của tu i Tuất sẽ tăng lên, tương lai phát triển. Đối với một số tu i Tuất đang thúc đẩy các dự án trong tay, hãy lạc quan lên vì cơ hội kiếm tiền ngày càng rộng mở, sự nghiệp có thể đạt được những bước đột phá mới. Từ đó, thu nhập của tu i Tuất sẽ tăng lên đều đặn, thậm chí có người còn phát tài phát lộc rực rỡ, đ i đời trong một thời gian ngắn cũng là điều nằm trong tầm tay. Tuy vậy, nhắc nhở tu i Tuất không nên quá tập trung làm việc, đôi khi tham gia nhiều hoạt động xã hội có thể mang lại những thay đ i tốt hơn cho bản thân. (*) Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm! KIỀU DỤ TRI THỨC NHÂN LOẠI 14 của tòa thành 230 năm tuổi gần thành phố Nha Trang Sang tuần mới (20/11 - 26/11): 3 con giáp này đại phú đại quý 12 CON GIÁP hành cổ Diên Khánh được coi là tòa thành nguyên vẹn nhất của nhà Nguyễn bên ngoài Cố đô Huế còn được gìn giữ đến nay. Sau nhiều lần trùng tu, tòa thành đã xuất hiện nhiều điểm hư hỏng mới và bị xâm hại nghiêm trọng. Tòa thành cổ nguyên vẹn nhất bên ngoài Cố đô Huế Nằm ở thị trấn Diên Khánh (huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa), cách thành phố Nha Trang 10km về phía Nam, thành c Diên Khánh được coi là tòa thành nguyên vẹn nhất của nhà Nguyễn bên ngoài Cố đô Huế còn được gìn giữ đến nay. Theo các sử liệu, năm 1793 chúa Nguyễn Ánh đem quân chiếm v ng đất Diên Khánh từ nhà Tây Sơn. Ông quyết định xây dựng Diên Khánh thành căn cứ vững chắc và giao Hoàng tử Cảnh trông coi việc xây dựng tòa thành này. Nhân lực để đắp thành gồm 3.000 quân Bình Thuận, 100 dân Thuận Thành. Trong hơn một tháng thì công trình hoàn thành. Thành Diên Khánh được xây dựng theo kiểu Vauban phương Tây và là tòa thành kiểu Vauban thứ hai được xây ở Việt Nam, sau thành Gia Định ở Nam Kỳ. Tường thành có hình lục giác dài 2.693 mét, 6 cạnh không đều nhau, các góc được đắp nhô ra để tăng tầm quan sát. Khi xây dựng xong (1793), thành Diên Khánh có 6 cửa, hiện nay chỉ còn lại 4 cửa: Đông, Tây, Tiền (Nam), Hậu (Bắc). Năm 1823, cửa Tả và cửa Hữu đã bị phá dỡ, tới nay không còn dấu vết gì. Các c ng của thành Diên Khánh được xây theo c ng một kiểu mẫu bằng gạch nung trát vôi vữa, tạo thành một hình khối dài khoảng 15 mét. Vòm cuốn ở giữa rộng 2,88 mét, cao 3,44 mét tạo thành lối đi phía dưới. Hai bên các c ng xây bậc cấp rộng 3m để đi lên phía trên c ng thành. Phía trên c ng thành xây lầu tứ giác với mỗi cạnh 3,30 mét, có bốn cửa ở bốn hướng rộng 1,30 mét, cao 2,5 mét; trên c ng là tầng lầu nhỏ có mái uốn cong lợp ngói âm dương. Hai mặt c ng thành được xây lan can cao 0,85 mét. Mặt trước từng c ng thành ghi tên c ng bằng chữ Hán: Đông môn, Tây môn, Tiền môn, Hậu môn. Nối liền với bốn c ng là hệ thống tường thành đắp bằng đất cao chừng 3 mét. Đường đi trên bờ thành rộng 5,35 mét. Mặt ngoài tường thành có độ dốc lớn, mặt trong thoải hơn và có bậc cấp dẫn lên ở một số đoạn. T ng chiều dài tường thành bằng đất hiện nay là 1.656 mét. Trên tường thành xưa được trồng tre gai ken dày và các loại cây có gai khác vừa giữ độ bền cho tường thành vừa tăng chướng ngại cho đối phương như một hàng rào phòng ngự, ngày nay dấu vết hầu như không còn. Bên ngoài thành là hào nước sâu khoảng 3 – 4 mét, có đoạn sâu tới 5 mét. Bề rộng mặt hào không đều nhau, tại các góc thành thường hẹp hơn (chừng 15 mét) và rộng nhất là trước các cng thành, chừng 40m, lòng hào thường xuyên đầy nước từ sông Cái dẫn vào. Không chỉ là công trình quân sự, thành Diên Khánh còn là cơ quan hành chính của phủ Diên Khánh thời Nguyễn. Trong thành thời đó có cột cờ, hoàng cung, dinh Tuần vũ, dinh Án sát, dinh Lãnh binh, dinh quan Tham tri, nhà kho và nhà lao… Các công trình này ngày nay đều không còn. Vào năm 1988, thành c Diên Khánh được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Đến thập niên 1990 thành Diên Khánh đã bị xuống cấp nặng nề. Năm 2003, tòa thành c đã được tr ng tu, sơn sửa bốn c ng, gia cố một số đoạn tường thành. Năm 2010, tỉnh Khánh Hòa tiếp tục tiến hành dự án tu b thành Diên Khánh. Hiện trạng xuống cấp, bị xâm hại nghiêm trọng Theo ghi nhận, sau nhiều lần tr ng tu, thành c Diên Khánh đã xuất hiện nhiều điểm hư hỏng mới. Cụ thể là tình trạng sụt lún, nứt ở các c ng, tường thành có vết nứt kéo dài hàng chục mét. Toàn bộ di tích có biểu hiện bị bỏ hoang, không có người trông giữ, dọn dẹp, khiến cho các loài cây cỏ dại mọc um t m. Các hoạt động của con người càng làm trầm trọng thêm tình trạng xuống cấp của tòa thành c. Một số đoạn tường thành trở thành nơi tập kết rác thải. C ng thành trở thành địa điểm phóng uế, nơi tụ tập ăn uống, nhậu nhẹt, hút chích của một số đối tượng. Hành lang di tích bị người dân lấn chiếm để trồng chuối, rau màu. Tình trạng viết, vẽ bậy diễn ra ph biến, ảnh hưởng đến mỹ quan của di tích lịch sử kiến trúc độc đáo này. Di tích lịch sử quốc gia thành c Diên Khánh hiện được giao cho UBND thị trấn Diên Khánh (huyện Diên Khánh) quản lý. Bà Nguyễn Thị Thu Ny - Phó chủ tịch UBND thị trấn Diên Khánh - thừa nhận có việc ở một số cửa di tích người nghiện hay vào tụ tập và tình trạng cỏ dại mọc um t m. Bà cho biết sẽ yêu cầu đơn vị liên quan lập tức kiểm tra, dọn dẹp chứ không thể để di tích thành c bị ô nhiễm như vậy. Theo ông Nguyễn Thanh Hà - Chánh Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa, lãnh đạo UBND tỉnh đã chỉ đạo huyện Diên Khánh nhanh chóng triển khai các biện pháp bảo vệ di tích thành c . Được biết, ngành chức năng của tỉnh Khánh Hòa đang hoàn thành hồ sơ để thực hiện dự án tu b , tôn tạo di tích Thành c Diên Khánh giai đoạn 20222025 với t ng mức đầu tư dự kiến gần 170 tỷ đồng. Cửa Đông của thành cổ Diên Khánh T Cây cỏ dại, rác thải xuất hiện trên di tích THANH BÌNH

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==