Số 19 (4333) Thứ Năm (9/5/2024) 14 TRI THỨC NHÂN LOẠI Điều ít biết về vị Hoàng Giáp hai lần đỗ đầu dưới triều Nguyễn ê Khắc Cẩn không chỉ là nơi tưởng niệm một danh nhân, vị quan thanh liêm, nhà thơ yêu nước, mà còn là vị Hoàng Giáp hai lần đỗ đầu, duy nhất trong lịch sử truyền thống khoa bảng của thành phố Hải Phòng dưới triều Nguyễn. LTHANH BÌNH Ngày 1/5 vừa qua, nhân dân và chính quyền xã An Thọ (huyện An Lão, thành phố Hải Phòng) tổ chức lễ đón nhận bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia cho đền thờ Lê Khắc Cẩn. Đây là công trình kiến trúc văn hoá, tín ngưỡng quan trọng của dòng tộc họ Lê, xã An Thọ nói riêng và thành phố Hải Phòng nói chung. Đền thờ song nguyên Hoàng Giáp duy nhất ở Hải Phòng Toạ lạc tại làng văn hoá Đông Hạnh, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 18 km, đền thờ Lê Khắc Cẩn được gọi theo tên của tiến sĩ Lê Khắc Cẩn, danh nhân của đất Hải Phòng thế kỷ 19. Tư liệu của Thành đoàn Hải Phòng cho biết, Lê Khắc Cẩn sinh năm 1833 trong gia đình nhà nho yêu nước; thân phụ là giáo học, sau làm nghề thuốc, tên huý là Tường Vân; thân mẫu là Đoàn Thị. Thuở nhỏ, ông thông tuệ, nổi tiếng thần đồng, thường giúp cha biên chép sổ sách. Quá trình học tập, nức tiếng văn tài, ông đứng đầu các kỳ thi khảo khóa, phúc hạch ở huyện, tỉnh. Kỳ thi Hội năm Nhâm Tuất niên hiệu Tự Đức thứ 15 (1862), ông đỗ Đệ nhị giáp tiến sĩ xuất thân Đệ nhị danh (Hoàng Giáp), đổi là Lê Khắc Nghị. Sau đó, mọi người gọi ông là “Song nguyên Hoàng Giáp” - vị Hoàng Giáp hai lần đỗ đầu - vì thi Hương đỗ Giải nguyên, thi Hội đỗ Hội nguyên. Ông được ghi nhận là vị Tiến sĩ, song nguyên Hoàng giáp duy nhất trong lịch sử truyền thống khoa bảng của thành phố Hải Phòng dưới triều Nguyễn. Sư nghiêp cua Lê Khắc Cẩn găn liên thơi ky lich sư chê đô phong kiên Viêt 12 CON GIÁP Tử vi tuần mới (13 - 19/5): 3 con giáp có cơ hội thăng tiến Bước sang tuần mới, 3 con giáp có vận may, nhận được sự giúp đỡ lớn từ quý nhân. Nhờ nắm bắt tốt cơ hội thăng tiến, họ có cuộc sống sung túc, hạnh phúc viên mãn. Tuổi Dần Theo tử vi tuần mới, người tuổi Dần nhạy bén, sáng suốt, khả năng tư duy, lập luận tốt nên công việc “thuận buồm xuôi gió”. Đặc biệt, họ có thể được quý nhân giúp đỡ trong sự nghiệp. Nếu nắm bắt tốt cơ hội và thể hiện được bản lĩnh, con giáp này sẽ có thăng tiến, đường công danh mở rộng. Về tài chính, người tuổi Dần gặp nhiều may mắn khi được thần Tài phù hộ. Họ có thể gia tăng thu nhập nhờ nhận được khoản thưởng, hoa hồng cao, sau khi đạt hiệu suất làm việc vượt trội. Đối với người đầu tư, quản lý tài chính, con giáp này kiếm tiền rất nhanh. Tuổi Dần có cuộc sống tốt đẹp, tình yêu ngọt ngào. Họ biết cách chia sẻ, quan tâm, động viên người thân trong gia đình. Nhờ vậy, mối quan hệ giữa mọi người trở nên khăng khít, gắn bó. Tuổi Tỵ Sau khi gặp nhiều khó khăn, sự nghiệp của người tuổi T sẽ có chuyển biến tốt. Nhờ sự kiên định, nỗ lực vượt khó, con giáp này biến thử thách thành cơ hội để tạo ra đột phá lớn trong sự nghiệp. Họ được đồng nghiệp và cấp trên đánh giá cao về thái độ làm việc chuyên nghiệp. Trong 7 ngày tới, người tuổi T biết cách quản lý chi tiêu, gia tăng thu nhập bằng cách sử dụng hiệu quả khoản tiền tiết kiệm để sinh lời. Với mức thu nhập cao, con giáp này có cuộc sống thoải mái, không phải lo giá cả khi đi mua sắm. Người tuổi T có thể hoàn thành suôn sẻ các mục tiêu trong cuộc sống. Đối với con giáp độc thân, họ gặp được chân ái, rơi vào “lưới tình” và bắt đầu cuộc tình đẹp. Trong khi đó, những người đã lập gia đình có cuộc sống hôn nhân viên mãn, tình cảm vợ chồng sắt son, con cái vâng lời cha mẹ. Tuổi Dậu Người tuổi Dậu cẩn thận, chu đáo, có niềm đam mê lớn đối với lĩnh vực mình quan tâm. Con giáp này luôn cố gắng hoàn thành công việc được giao một cách hoàn hảo. Với sự nghiệp hanh thông, người tuổi Dậu có thể được tăng lương. Nếu đầu tư đúng thời điểm, con giáp này nhanh chóng thu khoản lợi nhuận lớn. Trong tuần mới, người tuổi Dậu đối xử chân thành với người yêu và được hồi đáp tích cực. Cặp đôi lên kế hoạch sớm về chung một nhà, cùng nhau tạo ra kỷ niệm đẹp. Con giáp này cũng nhận được sự ưu ái và yêu mến của mọi người nhờ tính cách cởi mở, dễ gần. * Thông tin trong bài chỉ mang tính chiêm nghiệm, tham khảo. TÂM ANH Nam có nhiêu bươc ngoăt. Dưới triều vua Tự Đức, Lê Khắc Cần đảm nhận nhiều vị trí, chức vụ quan trọng từ triều đình Huế đến các địa phương như Nghệ An, Thanh Hóa, Nam Định… Dù ở cương vị nào, Hoàng giáp Lê Khắc Cẩn luôn tỏ rõ là con người tài năng, mẫn cán trong công việc, được vua tin tưởng, đồng liêu nể trọng, nhân dân quý mến. Giai đoạn ông làm quan, triều đình nhà Nguyễn lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Tình hình chính sự của đất nước rối ren, chế độ phong kiến suy tàn. La bâc văn si tai năng, mang nhưng trăn trơ, suy tư vê vân mênh cua dân tôc, ông co nhưng vân thơ thê hiên y chi, tinh thân yêu nươc, trơ thanh đai diên tiêu biêu cua phong trao biên thơ văn thanh vu khi săc ben buôi đâu chông Phap cua dân tôc ta. Lê Khắc Cẩn để lại nhiều tập thơ, điếu văn, biểu, văn tế như: Hải Hạnh văn phái, Hải Hạnh thi tập, Miễn Trai thi tập, Hải Hạnh thi văn tập, Biểu tòng chinh…Vơi kho tang thơ văn đô sô, ông được ngươi đơi vinh danh la Trang thơ. Nối tiếp truyền thống khoa bảng của gia đình, con trai ông là Lê Khắc Mô, sau đổi là Mạnh Phổ, cũng đỗ cử nhân khoa Đinh Dậu triều Thành Thái 1897, rồi được bổ làm Huấn đạo Đông Quan. Toàn cảnh đền thờ Tiến sĩ Lê Khắc Cẩn. Ảnh: Cổng TTĐT Huyện An Lão. Sau khi Lê Khăc Cân mât năm 1869, thể theo tâm nguyện của ông, Huấn đạo huyện Nam Trực cùng con cháu an táng mộ phần tại Mả Cả (thôn Trung, xã Điền Xá, huyện Nam Trực, tinh Nam Đinh). Từ đường họ Vũ (thôn Đô Xa, xa Điên Xa) là nơi phối thờ Hoàng giáp Lê Khắc Cân - người bạn tâm giao của Huấn đạo Vũ Trọng Liên. Việc thờ tự tại Từ đường ngành họ Vũ ca ngợi tình bằng hữu sâu sắc, sự trung nghĩa, trung văn, tri âm, tri kỷ, tấm gương sáng để con cháu hai dòng họ nói riêng và thế hệ sau nói chung noi theo. Truyên thông “uông nươc nhơ nguôn” Theo Thành đoàn Hải Phòng, tai quê hương Lê Khắc Cẩn (thôn Hanh Thi, xa An Tho, huyên An Lao), con chau dong ho Lê dưng 3 gian nha nho đơn sơ tôn thơ ông ngay trên manh đât cua gia đình. Trai qua biên đông cua lich sư, sau năm 1945, nha thơ Tiên si Lê Khăc Cân đô nat. Để tri ân công đức của Tiến sĩ, Nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn, UBND thành phố Hải Phòng ban hành Quyết định số 448/QĐ-UBND ngày 20/3/2008, giao UBND huyện An Lão lập Dự án đầu tư xây dựng đền thờ Lê Khắc Cẩn tại chính nơi thờ xưa. Ngày 13/10/2008, đền thờ Tiến sĩ, Nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn đã khánh thành. Đền được xây dựng có hướng nhìn về chính Đông, gồm các hạng mục: Đền thờ chính, tả hữu giải vũ, nhà bia, tam quan, lầu bát giác, hồ nước… trên tổng diện tích 11.767 m2. Đây là công trình mô phỏng kiến trúc thời nhà Nguyễn, đền chính có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Đinh truyền thống, kiến trúc được xây dựng theo thức cổ truyền với 2 tầng mái, đao cong, mái lợp ngói vảy… Toà Tiền đường thiết kế kiểu 5 gian 2 chái. Tòa Hậu cung thiết kế 3 gian, hoa văn trang trí trên kiến trúc là những đề tài quen thuộc như: Chạm nổi lá lật, đấu cánh sen, đầu dư chạm rồng, lá cách điệu rồng, “long, lân, quy, phụng”. Trong đền, nhiều hiện vật giá trị còn được lưu giữ như: Long ngai, bát bửu, biển rước; nhang án; hệ thống hoành phi, câu đối, cuốn thư… Đến năm 2021, để tưởng nhớ Lê Khắc Cẩn, con cháu dòng họ Lê đã tạc tượng ông. Đây là việc làm vừa thể hiện sự tri ân, vừa góp phần nhắc nhở, giáo dục các thế hệ mai sau luôn ghi nhớ công lao to lớn của nhà yêu nước Lê Khắc Cẩn. Hàng năm, con cháu trong dòng tộc cùng người dân địa phương tổ chức 2 sự lệ: 23/3 âm lịch là ngày giỗ cụ Lê Khắc Cẩn và 15/11 âm lịch giỗ chạp họ. Vơi đao ly truyên thông “uông nươc nhơ nguôn”, hoat đông tâm linh, tin ngương tai đên thơ gop phân bao tôn đươc gia tri văn hoa phi vât thê tôt đep cua công đông dân cư đia phương. Có thể nói, đền thờ Lê Khắc Cẩn không chỉ là nơi tưởng niệm một danh nhân, vị quan thanh liêm, nhà thơ yêu nước, mà còn là trung tâm văn hóa tín ngưỡng, nơi giáo dục truyền thống lịch sử cho thế hệ mai sau. Đồng thời, ngôi đền là điểm đến du lịch tâm linh cho du khách thập phương cùng tìm hiểu về cội nguồn của một nhà khoa bảng thành danh và một miền quê hiếu họcn Không gian thờ tự trong đền Lê Khắc Cẩn. Ảnh: Báo An ninh Hải Phòng.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==