1900 558 868 www.vietinbank.vn
Quý Bạn đọc thân mến! Xuân mới về, Tết sắp đến và năm Ất Tỵ thật đặc biệt khi toàn Đảng, toàn quân và toàn dân bước vào kỷ nguyên mới với khí thế tăng tốc, bứt phá, cùng niềm tự hào, hy vọng hiện thực hóa khát vọng hùng cường, thịnh vượng của dân tộc. Hòa chung bầu không khí phấn khởi, Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống phát hành Ấn phẩm đặc biệt mừng Xuân Ất Tỵ mang chủ đề “Vì một kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam” như một thông điệp khẳng định: Kỷ nguyên mới không chỉ là thời điểm đất nước phát triển, được đánh dấu bằng những thành tựu trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, mà còn là sự bứt phá về tri thức, công nghệ và nền tảng khoa học, kỹ thuật. Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống trân trọng giới thiệu tới Quý Bạn đọc các tác phẩm chuyên sâu về những phát triển đột phá trong lĩnh vực kinh tế-xã hội, khoa học công nghệ; những chia sẻ, câu chuyện truyền cảm hứng của các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành… góp phần phát triển nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam. Nhìn lại năm Giáp Thìn, còn đó nhiều khó khăn và thách thức, tập thể Báo Tri thức và Cuộc sống tự hào vì luôn nhận được sự đồng hành, ủng hộ từ các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản, các đối tác, doanh nghiệp và đặc biệt từ Quý bạn đọc. Đây là nguồn động viên, sự tin tưởng lớn lao giúp tòa soạn không ngừng sáng tạo, đổi mới chất lượng nội dung, ứng dụng công nghệ vào xuất bản tác phẩm và chuyển đổi số toàn diện cơ quan báo chí. Bước sang năm mới 2025, Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống cam kết tiếp tục sứ mệnh của báo chí, nhà báo trong thời kỳ mới; có các tác phẩm được đầu tư công phu cả về nội dung và hình thức, thể hiện tư duy chính trị sắc bén, trí tuệ, sự nhiệt huyết, lương tâm và trách nhiệm phụng sự Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Nhân dịp Xuân Ất Tỵ, kính chúc Quý vị cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản, đối tác, doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia và bạn đọc… Năm mới 2025 sức khỏe, hạnh phúc, an khang, thịnh vượng. Trân trọng cảm ơn. BAN BIÊN TẬP THƯ NGỎ MỪNG XUÂN ẤT TỴ 2025 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP: TSKH PHAN XUÂN DŨNG CHỦ TỊCH LIÊN HIỆP CÁC HỘI KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT VIỆT NAM GIẤY PHÉP XUẤT BẢN: SỐ 18/CBC-QLBC NGÀY 6/1/2025 IN TẠI: CÔNG TY CP IN VÀ THƯƠNG MẠI TIÊN PHONG TRÌNH BÀY: DUY TUẤN - QUỐC VIỆT TỔNG BIÊN TẬP: NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG PHÓ TỔNG BIÊN TẬP: NGUYỄN DANH CHÂU TÒA SOẠN: KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG ẤN PHẨM CỦA BÁO TRI THỨC VÀ CUỘC SỐNG TRỤ SỞ: 70 TRẦN HƯNG ĐẠO, HOÀN KIẾM, HÀ NỘI TỔNG ĐÀI: (024) 6 254 3519; EMAIL: baotrithuccuocsong@kienthuc.net.vn VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN TẠI TP HCM: Số 54 Phạm Huy Thông, Phường 7, Quận Gò Vấp, TP HCM HOTLINE: 091 1811 111 - 096 523 77 56 (TÒA SOẠN HÀ NỘI) - 091 122 12 22 (VPĐD TP HCM) ĐẶT MUA BÁO ONLINE TẠI ĐÂY: https://khoahocdoisong.vn/dat-bao-khds.html TRUNG TÂM TRUYỀN THÔNG - QUẢNG CÁO VÀ PHÁT HÀNH: (024) 6 254 3519 Giá: 68.000đ
C O N T E N T S "ĐỔI MỚI SÁNG TẠO, CHUYỂN ĐỔI SỐ ĐƯA VIỆT NAM TRỞ THÀNH NƯỚC PHÁT TRIỂN" 8 l Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng ĐỊNH DANH VIỆT NAM TRÊN BẢN ĐỒ KHOA HỌC THẾ GIỚI 58 48 1001 "SẮC THÁI VỀ RẮN Xuân Ất Tỵ 2025 sỐ xUÂN ẤT TỴ Gộp 2 số 3+4 TỪ NGÀY 16-30/1/2025
MUỐN ĐẤT NƯỚC SÁNH VAI CÁC CƯỜNG QUỐC NĂM CHÂU... 12 TÔN VINH TIẾNG VIỆT LÀ GÌN GIỮ HỒN CỐT DÂN TỘC KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2025: NHÓM NGÀNH NÀO SÁNG NHẤT? 30 lĐBQH Hoàng Văn Cường - Nguyễn Thị Việt Nga lGS.TS Nguyễn Đăng Hưng lTS Nguyễn Phúc Quý Thạch 48 TUỔI VẪN LĂN XẢ VỚI NGHỀ DIỄN VIÊN HỒNG ÁNH: 56 DỰ ĐOÁN PHONG THỦY NĂM MỚI... KHƠI KHÍ KHAI LỘC CHẠM NGÕ ẤT TỴ… HOAN HỈ KHƠI THÔNG CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH 10 16 18
Xuân Ất Tỵ - 2025 8 GÓC NHÌN TÂN XUÂN Đáng chú ý, trong hệ thống VUSTA có nhiều chuyên gia, nhà khoa học giỏi trong lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Đây là những điều kiện rất thuận lợi để VUSTA tập hợp chuyên gia, phát huy thế mạnh nội sinh, phối hợp với các bộ, ngành, doanh nghiệp có thế mạnh, kinh nghiệm về công nghệ thông tin và chuyển đổi số để xây dựng đề án, kế hoạch, chiến lược chuyển đổi số của VUSTA trong thời gian tới. “Cơ đồ, uy tín quốc tế... là nền tảng hiện thực hóa khát vọng hùng cường” PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương Sau 40 năm đổi mới, nền kinh tế được nâng lên tầm cao mới, quy mô năm 2023 đạt 430 tỷ USD, đứng thứ 35 trên thế giới, đứng thứ 5 trong ASEAN; GDP bình quân đầu người đạt gần 4.300USD, gần gấp 58 lần sau ba thập kỷ. Việt Nam thuộc nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới và đứng thứ 3 khu vực ASEAN... Quan hệ đối ngoại được mở rộng, hội nhập quốc tế ngày càng hiệu quả. Vị thế, uy tín của đất nước ta trên trường quốc tế ngày càng được khẳng định và nâng cao. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Thế giới đang trong thời kỳ thay đổi có tính thời đại, từ nay đến năm 2030 là giai đoạn quan trọng nhất để xác lập trật tự thế giới mới, đây cũng là thời kỳ cơ hội chiến lược quan trọng, giai đoạn nước rút của cách mạng Việt Vì một kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam HẢI NINH – THIÊN TUẤN Là kỷ nguyên phát triển bứt phá, tăng tốc dưới sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc; đuổi kịp, tiến cùng, sánh vai với các cường quốc năm châu. Nhân dịp Năm mới Ất Tỵ và kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025), Báo Tri thức và Cuộc sống có buổi trao đổi bàn tròn với các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia, luật sư về cơ hội và thách thức của đất nước, dân tộc bước vào kỷ nguyên giàu mạnh. "Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đưa Việt Nam trở thành nước phát triển" Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng Việt Nam là quốc gia tích cực hội nhập toàn diện, sâu rộng với thế giới, nhất là hội nhập về kinh tế. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cũng như tiến trình chuyển đổi số mạnh mẽ trên toàn cầu hiện nay là bối cảnh, môi trường, cơ hội quan trọng cho sự phát triển đất nước. Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngày 2/9/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết: Chuyển đổi số - Động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Đây được xem là thông điệp định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được kỳ vọng tạo động lực tăng trưởng mới, đưa Việt Nam trở thành nước phát triển vào năm 2045, như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra. VUSTA sẽ trở thành “địa chỉ” uy tín và tin cậy trong nghiên cứu, tiếp nhận, chuyển giao và ứng dụng những tiến bộ KH&CN vào cuộc sống; góp phần xây dựng “đô thị thông minh”, “nhà máy thông minh”, “gia đình thông minh”, “giáo dục thông minh”, “y tế thông minh”... Một số hội thành viên, đơn vị sự nghiệp và tổ chức KH&CN trực thuộc có nhiều hoạt động chuyển đổi số khá mạnh mẽ như: Hội Truyền thông số Việt Nam, Hội Tin học Việt Nam, Hội Tự động hóa Việt Nam, Liên hiệp hội tỉnh Bắc Giang, Liên hiệp hội tỉnh Phú Thọ, Liên hiệp hội TP. Hải Phòng, Nhà xuất bản Tri thức, Báo Tri thức và Cuộc sống, Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số… Nam để đạt mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, tạo tiền đề vững chắc đạt mục tiêu 100 năm thành lập nước. Từ những vấn đề trên, có thể thấy, lúc này là thời điểm “hội tụ” tổng hòa các lợi thế, sức mạnh của ý Đảng hòa quyện với lòng dân trong khát vọng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc tiếp sau kỷ nguyên độc lập, tự do, xây dựng chủ nghĩa xã hội và đổi mới. “Cơ hội chín muồi sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy" GS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội Chủ trương, định hướng của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, cụ thể việc sáp nhập các bộ, ngành có chức năng tương đồng là một giải pháp quan trọng, nhằm tối ưu hóa hiệu quả quản lý nhà nước, tiết kiệm nguồn lực và hiện đại hóa bộ máy hành chính. Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương cho thấy tầm nhìn chiến lược, dài hạn quyết tâm cải cách đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước của Đảng và Nhà nước; đã đặt nền tảng cho sự thay đổi này khi nhấn mạnh đến việc nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý đa ngành, đa lĩnh vực và đề ra giải pháp kiện toàn tổ chức và thu gọn đầu mối. Hiện nay, bộ máy hành chính tồn tại những điểm bất cập, chồng chéo chức năng giữa các cơ quan, gây lãng phí nguồn lực. Sáp nhập các bộ, ngành có chức 3 LĨNH VỰC LÃNG PHÍ NHẤT “Lãng phí tài nguyên, lãng phí tài sản công và lãng phí nhân lực, nhân tài của đất nước” - Đại tá Nguyễn Hòa Văn, nguyên Giám đốc Cổng Thông tin Điện tử Hội Nhà báo Việt Nam, nguyên Tổng Biên tập Báo Biên phòng cho rằng, điều này tác động tiêu cực đến đời sống chính trị, kinh tế, môi trường, an ninh và an sinh xã hội. Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
9 Xuân Ất Tỵ - 2025 GÓC NHÌN TÂN XUÂN triển mạnh mẽ, khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Khát vọng ấy không chỉ dừng lại ở những con số tăng trưởng ấn tượng, mà còn là mong mỏi của mỗi người dân về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc và bền vững. Việt Nam là điểm sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Bất chấp các biến động từ đại dịch COVID-19 và khủng hoảng chuỗi cung ứng, GDP năm 2024 duy trì mức tăng trưởng trên 6%. Dự báo trong năm 2025, con số này có thể đạt từ 6,5% đến 7%. Kim ngạch xuất nhập khẩu chạm mốc 610,5 tỷ USD, khẳng định nước ta là một nền kinh tế mở và hội nhập sâu rộng. Những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như: EVFTA, CPTPP và RCEP mở ra cánh cửa lớn cho hàng hóa Việt Nam tiến vào các thị trường khó tính nhất. Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 1 hoàn thành và giai đoạn 2 hoàn tất vào năm 2025. Mục tiêu đến năm 2030, cả nước có 5.000 km đường cao tốc, kết nối các vùng kinh tế trọng điểm và thúc đẩy giao thương nội địa cũng như quốc tế. Dự án sân bay quốc tế Long Thành sẽ trở thành trung tâm trung chuyển quan trọng ở Đông Nam Á. Các cảng biển lớn như Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải được mở rộng để đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa ngày càng tăng. Những tuyến đường sắt đô thị tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM dần hoàn thiện, giúp cải thiện khả năng kết nối và giảm tải áp lực giao thông đô thị. Năng lượng tái tạo với công suất điện gió và điện mặt trời đạt 21.000 MW, chiếm 27% tổng công suất lắp đặt; mục tiêu đến năm 2050, chiếm 75% tổng sản lượng điện, góp phần hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng "0". Việc chuyển đổi sang năng lượng sạch thúc đẩy kinh tế xanh cùng bước tiến mạnh của khoa học công nghệ, chuyển đổi số sẵn sàng tạo đà nhảy vọt, hướng tới mục tiêu Việt Nam phát triển bền vững. “Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là chủ trương lớn” GS.TS. Phan Trung Lý, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Pháp luật và Xã hội. Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đặt ra nhiều yêu cầu, nhiệm vụ ở tầm cao mới, trong đó có công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; theo đó, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế về quản ly kinh tế - xã hội nhằm bịt kín “khoảng trống”, “kẽ hở” của pháp luật và tháo gỡ khó khăn, huy động tối đa, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã hội. Chống lãng phí cần được triển khai quyết liệt, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, để trở thành “tự giác”, “tự nguyện”, thành văn hóa ứng xử của mỗi người dân trong thời đại mới. Phòng chống lãng phí là chủ trương lớn, xuyên suốt trong tiến trình lãnh đạo cách mạng của Đảng, vì nó gây ra rất nhiều hệ lụy nghiêm trọng về vật chất, niềm tin, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả của bộ máy Nhà nước. Lãng phí là lực cản sự phát triển của đất nước gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chi phí, gây cạn kiệt tài nguyên, gia tăng khoảng cách giàu nghèo. năng tương đồng khắc phục hạn chế này và đảm bảo tính đồng bộ trong quản lý. Thời điểm hiện tại là cơ hội chín muồi để hiện thực hóa mục tiêu này. Sự quyết tâm chính trị từ cấp lãnh đạo cao nhất cùng đồng thuận xã hội sẽ là động lực quan trọng giúp Việt Nam tạo ra một bộ máy hành chính hiện đại, tinh gọn và hiệu quả hơn, đáp ứng tốt yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Tuy nhiên, đây là một quá trình phức tạp, đòi hỏi phải tiếp cận với sự cẩn trọng và bài bản. Việc sáp nhập bộ máy hành chính chắc chắn gây tâm tư, lo ngại đối với không ít cán bộ, công chức, viên chức, bởi đây là một sự thay đổi lớn, liên quan trực tiếp đến công việc, quyền lợi và môi trường làm việc của họ. Trong mọi cải cách lớn, hy sinh quyền lợi cá nhân vì lợi ích chung luôn là một yếu tố quan trọng, nhưng chỉ khi sự hy sinh đó đi kèm với sự công bằng, minh bạch và hỗ trợ thiết thực, thì mới có thể thu hút được sự đồng thuận và cam kết từ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. “Tập trung giải quyết THỂ CHẾ... nắm bắt thời cơ, vận hội" TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trong 3 điểm nghẽn lớn nhất hiện nay gồm thể chế, hạ tầng và nhân lực, thì thể chế là “tắc” nhất, cần tập trung giải quyết, có sự thay đổi tư duy trong công tác xây dựng pháp luật để tháo gỡ nút thắt trên nguyên tắc bảo đảm yêu cầu quản lý Nhà nước, khuyến khích đổi mới sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực, nắm bắt thời cơ, vận hội phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Pháp luật là hệ điều hành hành vi của bộ máy, công chức, tổ chức... Pháp luật chất lượng thấp thì sẽ nghẽn thể chế, hệ điều hành lạc hậu sẽ không đáp ứng được nhu cầu. Hoạt động lập pháp phải cân đối giữa tự do và điều chỉnh; thật sự cần luật thì lúc ấy mới ban hành luật; nếu không, tạo hiệu quả ngược, trói chặt các cơ hội, tiềm năng của đất nước này. Không nên có tư duy muốn làm chủ tất cả vì điều này là bất ổn. Việc can thiệp vào thị trường chỉ nên ở những nơi thất bại. Quan hệ dân sự cần được giải 8 HÀNH VI LỢI DỤNG, LẠM DỤNG CHỨC VỤ, QUYỀN HẠN Quy định số 114-QĐ/TW ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ - thay thế Quy định số 205-QĐ/TW ngày 23/9/2019 nêu rõ: - Dùng uy tín, ảnh hưởng của bản thân và người có quan hệ gia đình gợi ý, tác động, gây áp lực để người khác quyết định, chỉ đạo, tham mưu, đề xuất, nhận xét, đánh giá, biểu quyết, lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu giới thiệu nhân sự, bỏ phiếu bầu theo ý mình. - Để người có quan hệ gia đình, người có mối quan hệ thân quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của bản thân tác động, thao túng, can thiệp vào các khâu trong công tác cán bộ. - Lồng ghép ý đồ cá nhân khi thực hiện các khâu trong công tác cán bộ vì động cơ, mục đích vụ lợi hoặc có lợi cho nhân sự trong quá trình thực hiện công tác này. - Chỉ đạo, tham mưu các khâu trong công tác cán bộ đối với nhân sự không đủ điều kiện, tiêu chuẩn; không đúng nguyên tắc, quy định, quy trình, quy chế, quyết định. - Trì hoãn, không thực hiện khi thấy bất lợi hoặc chọn thời điểm có lợi đối với nhân sự theo ý mình để thực hiện quy trình công tác cán bộ. - Khi nhận được đơn, thư phản ánh, tố cáo hoặc biết nhân sự có hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ nhưng thỏa hiệp, dung túng, bao che không xử lý theo thẩm quyền, xử lý không đúng quy định hoặc không báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý... - Xác nhận, chứng thực, nhận xét, đánh giá mang tính áp đặt, không đúng bản chất, không đúng sự thật hoặc làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ nhân sự, kết quả bầu cử, lấy phiếu giới thiệu, phiếu tín nhiệm, xét tuyển, thi tuyển nhằm có lợi cho nhân sự hoặc để đạt mục đích cá nhân. - Cung cấp hoặc tiết lộ thông tin, tài liệu, hồ sơ cán bộ, đảng viên cho tổ chức và cá nhân không có thẩm quyền, trách nhiệm, nhất là những thông tin, tài liệu, hồ sơ nhân sự đang trong quá trình thực hiện quy trình công tác cán bộ. quyết theo luật dân sự. Cuối cùng, phải từ bỏ tư duy không quản được thì cấm, bởi như vậy là bó hẹp không gian của người dân, doanh nghiệp. "Anh" không quản được thì vấn đề là của "anh", như bây giờ là phải tinh gọn, tinh giản. Thời đại thay đổi rất nhanh, trí tuệ nhân tạo đang thay thế con người ở nhiều lĩnh vực; nếu không có quy chế Sandbox để thử nghiệm, thì đất nước sẽ mất cơ hội rất lớn. “Kinh tế xanh hướng tới phát triển bền vững” Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch TAT Law Firm Năm 2025 mở ra một kỷ nguyên mới đầy hy vọng. Những thành tựu nổi bật trong thời gian qua tạo nên tiền đề vững chắc để đất nước tiếp tục phát TỔNG BÍ THƯ TÔ LÂM NÓI VỀ 7 ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC ĐƯA ĐẤT NƯỚC VÀO KỶ NGUYÊN MỚI, KỶ NGUYÊN VƯƠN MÌNH CỦA DÂN TỘC 1. Cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng. 2. Tăng cường tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. 3. Tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả. 4. Chuyển đổi số. 5. Chống lãng phí. 6. Cán bộ. 7. Kinh tế. (Trích chuyên đề về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc ngày 31/10/2024) Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam là Đại hội XIV của Đảng Thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới là Đại hội XIV của Đảng, khi đất nước hoàn thành xuất sắc công cuộc đổi mới sau 40 năm lao động, sáng tạo bền bỉ và đạt được những thành tựu vĩ đại.
Xuân Ất Tỵ - 2025 10 GÓC NHÌN TÂN XUÂN Chạm ngõ Ất Tỵ… hoan hỉ khơi thông cơ chế, chính sách Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng với việc hàng loạt luật mới có hiệu lực, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, những “điểm nghẽn” về thể chế nhằm khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, tạo cơ hội và thách thức cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. HẢI NINH – XUÂN KHÁNH Từ đầu năm 2025, nhiều luật, chính sách mới liên quan đến các lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội như đất đai, đầu tư, tài chính, ngân sách, thuế, an sinh xã hội…chính thức có hiệu lực. Các luật, nghị quyết, chính sách mới được đưa vào cuộc sống đã kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, những điểm nghẽn về thể chế nhằm khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội như Bộ Luật Dân sự sửa đổi, Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023, Luật Bảo hiểm xã hội… Lợi đủ đường… Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty Luật TNHH Trương Anh Tú (TAT Law Firm) cho biết, việc hoàn thiện thể chế phát triển được xem là một trong ba đột phá chiến lược, thể chế là “đột phá của đột phá”, là nguồn lực, động lực phát triển. Thời gian qua, thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã dành nhiều thời gian, nguồn lực cho công tác hoàn thiện thể chế. Năm 2025, trong số nhiều luật mới được ban hành, tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh và môi trường pháp lý tại Việt Nam. Đáng chú ý nhất là Luật Đất đai 2024 (số 31/2024/QH15), có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 nhưng do tính quan trọng và cấp thiết của thực tế, đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, mang đến nhiều thay đổi quan trọng trong quản lý và sử dụng đất đai. Các quy định mới nhấn mạnh đến minh bạch hóa trong giao dịch đất đai, tạo cơ sở vững chắc cho các doanh nghiệp đầu tư bất động sản cùng với Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh Bất động sản 2023. Luật sư Trương Anh Tú nhận định, các chính sách mới mang lại nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp. Theo đó, những thay đổi trong Luật Đất đai 2024 sẽ mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp bất động sản khi quyền sử dụng đất được bảo vệ và giao dịch được minh bạch hóa. Đây là thời điểm phù hợp để các doanh nghiệp tái cấu trúc, định vị lại chiến lược kinh doanh và đầu tư dài hạn vào các dự án có giá trị gia tăng cao. Cùng với đó, Nghị định 180/2024/ NĐ-CP quy định giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) trong 6 tháng đầu năm 2025 đã thu hút nhiều sự quan tâm. Các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang chịu mức thuế suất 10% sẽ được áp dụng mức thuế mới là 8%, ngoại trừ một số nhóm đặc thù như rượu, bia và thuốc lá. Luật Quản lý thuế sửa đổi, có hiệu lực cùng ngày, đặt mục tiêu tăng cường kỷ luật trong thu thuế và nâng cao trách nhiệm người nộp thuế, giúp giảm thiểu gian lận và thất thu. Việc giảm thuế VAT giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường. Theo ước tính, việc giảm 2% VAT có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng trong 6 tháng, tùy theo quy mô và ngành nghề kinh doanh. Chẳng hạn, một doanh nghiệp sản xuất nhỏ có doanh thu 100 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm có thể tiết kiệm được 2 tỷ đồng nhờ chính sách này. Tác động của việc giảm thuế còn lây lan sang người tiêu dùng, khi giá cả hàng hóa và dịch vụ có thể giảm tương ứng. Theo một báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhu cầu mua sắm nội địa có thể tăng 10% trong quý I/2025 nhờ tác động giá giảm này. Theo ông, việc giảm thuế VAT sẽ tạo ra hiệu ứng kích cầu mạnh mẽ, thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Doanh nghiệp nên tận dụng giai đoạn này để cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ và xây dựng lòng tin từ khách hàng. Mặt khác, việc quản lý tài chính minh bạch, tuân thủ quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro pháp lý, nâng cao uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, theo luật sư Trương Anh Tú, bên cạnh cơ hội vẫn còn những thách thức không nhỏ. Việc áp dụng các quy định mới trong Luật Đất đai đòi hỏi doanh nghiệp phải nắm vững và tuân thủ nghiêm ngặt, tránh vi phạm pháp luật. Chẳng hạn, doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động
Xuân Ất Tỵ - 2025 11 GÓC NHÌN TÂN XUÂN Từ ngày 1/1/2025, 10 luật sẽ có hiệu lực thi hành, bao gồm: Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024; Luật Đường bộ năm 2024; Luật Thủ đô năm 2024; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ năm 2024; Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) năm 2024; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2024; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự năm 2023; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản năm 2024; Luật Đầu tư công năm 2024; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Dự trữ quốc gia, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Trong đó, đáng quan tâm, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định các chính sách đặc thù vượt trội toàn giao thông đường bộ năm 2024, ngoài kế thừa các hành vi bị nghiêm cấm của luật này được quy định từ năm 2008, còn bổ sung nhiều quy định mới với lái xe như cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn;…Đặc biệt, luật mới này còn dành riêng một chương quy định cơ chế chính sách đột phá chiến lược về được cao tốc,…Luật Thủ đô nổi bật nhất là “luật hóa” chính sách thu hút, trong dụng người tài cho Thủ đô; Luật Cảnh vệ năm 2024 bổ sung thêm đối tượng được cảnh vệ, bao gồm: Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; bổ sung thẩm quyền Bộ trưởng Bộ Công an quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ phù hợp trong trường hợp cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo đảm công tác đối ngoại đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định tại Điều 10 Luật Cảnh vệ để phù hợp với công tác cảnh vệ và đáp ứng kịp thời yêu cầu công tác cảnh vệ. Ngoài ra, không thể không nhắc đến yếu tố “chuyển đổ số” trong hoạt động đấu giá tài sản theo Luật Đấu giá tài sản năm 2024. Theo đó, luật này sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản có nội dung mới liên quan đến sửa đổi, bổ sung các quy định về: đấu giá viên và tổ chức hành nghề đấu giá tài sản; trình tự, thủ tục đấu giá tài sản; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động đấu giá tài sản... sản phải thực hiện thủ tục minh bạch hóa giao dịch, đảm bảo quyền lợi cho khách hàng. Luật Quản lý thuế sửa đổi đặc biệt yêu cầu doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch trong kê khai thuế. Theo số liệu từ Bộ Tài chính, 30% doanh nghiệp nhỏ hiện nay chưa đầy đủ các yêu cầu về báo cáo tài chính, đặt doanh nghiệp vào nguy cơ bị xử phạt. Ông Trần Đại Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn và Đầu tư FII Việt Nam (FIIVN) nhận định, các chính sách mới về đất đai sẽ tháo gỡ các vướng mắc tồn tại nhiều năm, điều tiết thị trường bất động sản thông qua quy hoạch và phân cấp quản lý về địa phương. Trong đó, phương thức đấu thầu - đấu giá vẫn là hình thức phân phối đất đai chủ yếu. Ngoài ra, các luật mới cũng sẽ siết chặt nguồn cung đất phân lô và phương thức phân lô để thực hiện dự án, quản lý chặt thị trường bất động sản đặc biệt là các vấn đề liên quan đến giao dịch bất động sản. Đặt sự quan tâm đặc biệt vào Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Luật sư Nguyễn Văn Lập, Đoàn Luật sư TP HCM cho rằng, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực sẽ mang lại nhiều lợi ích, tăng quyền thụ hưởng cho người lao động, nhất là bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Ngoài ra, với việc người lao động đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu 15 năm sẽ được hưởng lương hưu là rút ngắn bớt 5 năm so với trước đây, cũng là điều khoản gia tăng quyền lợi cho người đóng bảo hiểm xã hội. Các chuyên gia pháp lý cũng dành sự quan tâm cho Luật Đấu giá tài sản có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025. Nội dung Luật có nhiều điểm mới tích cực, được đánh giá sẽ góp phần nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp trong hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản; tăng cường trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật có liên quan. Luật cũng nêu rõ về xử lý vi phạm đối với người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, cá nhân, tổ chức có liên quan. Nhiều doanh nghiệp điều có chung nhận định, với những sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu giá tài sản như trên sẽ khắc phục được những tồn tại, bất cập của hoạt động đấu giá tài sản, đáp ứng bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay. Đồng thời, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy tính công khai, minh bạch, khách quan, tính bền vững của hoạt động đấu giá; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động đấu giá tài sản, cũng như công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản. Ông Nguyễn Văn Hùng, giám đốc một doanh nghiệp sản xuất tại TP HCM cho biết: “Những chính sách mới không chỉ giúp chúng tôi giảm chi phí mà còn tạo điều kiện để mở rộng quy mô sản xuất. Với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, chúng tôi tự tin sẽ đạt được những bước tiến lớn trong năm 2025. Vẫn còn trăn trở… Các chính sách, pháp luật trên có hiệu lực từ năm 2025 tạo nhiều thuận lợi, nhưng vẫn còn đâu đó sự ách tắc ở các vấn đề khác để có thể phát huy được sức mạnh nội và ngoại sinh, tự tin tiến vào kỷ nguyên mới. Nhìn một cách tổng thể, hiện thể chế vẫn là một trong 3 điểm nghẽn lớn nhất hiện nay và được ví là “điểm nghẽn” của “điểm nghẽn” cần phải tập trung giải quyết. Để công tác xây dựng pháp luật, tháo gỡ nút thắt trên để vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, không để lỡ thời cơ, vận hội, cơ hội cho phát triển, PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, cần xác định điểm nghẽn của điểm nghẽn đó, từ đó tập trung cao độ vào giải quyết điểm nghẽn này. Ví dụ như câu chuyện đất đai, Nhà nước phải căn cứ vào thị trường đất đai để giải quyết vấn đề. Cần phải tôn trọng nguyên tắc thị trường, xây dựng thể chế theo đòi hỏi của thị trường và phục vụ thị trường thì lúc đó mới giải phóng được nguồn lực. Chúng ta đặt vấn đề cần phát huy trí tuệ, nhân tài, nhưng nếu một nền kinh tế thiếu cạnh tranh, có phân biệt đối xử giữa các khu vực doanh nghiệp, cơ chế xin - cho vẫn chi phối thì làm sao phát huy được trí tuệ sáng tạo. Từ đó, đặt ra vấn đề về giải phóng thể chế. Có một điểm then chốt là việc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Đây là thông điệp về trao quyền để chủ động sáng tạo chứ không phải là để tự tung, tự tác. Trao quyền gắn với trách nhiệm thì người ta sẽ hành động theo đúng luật. Đồng thời, cần thay đổi tư duy theo cái hướng trao quyền để chủ động sáng tạo. Bên cạnh đó cần phải theo cái xu thế thời đại, hướng tới tương lai. Ví dụ như Bộ luật Lao động, trong thời đại chúng ta chuyển rất nhanh sang thời đại tri thức, thời đại công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, tức là tri thức sẽ là lực lượng quyết định sự phát triển. Cho nên, cách tiếp cận của luật để giải phóng lực lượng là hướng tới tương lai, đây là định hướng tư duy để tháo gỡ điểm nghẽn. Nếu chỉ tập trung vào cải tiến, chỉnh sửa, tức là tháo gỡ điểm nghẽn hiện tại thì chưa đủ và thậm chí sẽ vấp phải điểm nghẽn cực kỳ lớn trong tương lai, khi tốc độ đua tranh đòi hỏi không thể chần chừ. Nếu không chuẩn bị năng lực, điều kiện thì sẽ mất cơ hội. Chi phí sẽ rất lớn. Dự kiến chương trình năm 2025, tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025), Quốc hội sẽ thông qua 12 luật và 1 Nghị quyết gồm: Luật Chuyển đổi giới tính; Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Điện lực (sửa đổi); Luật Hóa chất (sửa đổi); Luật Nhà giáo; Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi); Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi); Luật Việc làm (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2026, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025. 10 dự luật khác dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025) gồm: Luật Cấp, thoát nước; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Dẫn độ; Luật Đường sắt (sửa đổi); Luật Quản lý phát triển đô thị; Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi); Luật Tương trợ tư pháp về dân sự; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Các chuyên gia cho rằng, năm 2025 là thời điểm để doanh nghiệp Việt Nam bứt phá nếu biết tận dụng cơ hội và chuẩn bị kỹ lưỡng. Các chính sách mới không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển dài hạn. Việt Nam đang đứng trước một vận hội lớn. Doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị sẵn sàng, tận dụng các chính sách hỗ trợ và không ngừng đổi mới để vươn xa hơn trong tương lai. Với tinh thần quyết tâm và sự hỗ trợ từ hệ thống pháp lý ngày càng hoàn thiện, tin rằng năm 2025 sẽ là năm của những bước tiến vượt bậc. Với tinh thần lạc quan và sự chuẩn bị chu đáo, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội để phát triển mạnh mẽ trong năm mới Ất Tỵ 2025.
Xuân Ất Tỵ - 2025 12 GÓC NHÌN TÂN XUÂN Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 khóa XV, là những công trình đặt dấu ấn vươn mình của Việt Nam ra thế giới. Động lực, tính biểu tượng, tạo ra sức bật cho nền kinh tế Trao đổi với Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống, TSKH Phan Xuân Dũng, Đại biểu Quốc hội đoàn Ninh Thuận, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, Quốc hội Khóa XV đã khẳng định việc xây dựng hệ thống đường sắt mới là rất cấp thiết vì “cục diện” hiện nay được xây dựng từ 130 năm trước, với khổ đường chỉ hơn 1m, trong khi thế giới chủ yếu là khổ đường 1,435m. Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Trần Hồng Minh nhận định, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là một quyết định mang tính lịch sử. Trong diễn biến tương tự, Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận nhận được sự ủng hộ của các nhà khoa học. Điện hạt nhân ngày càng được nhiều nước quan tâm và tiếp tục phát triển trong bối cảnh chống biến đổi khí hậu, thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng. “Phát triển nguồn điện hạt nhân ở Việt Nam mang lại nhiều tác dụng như đa dạng hóa nguồn cung cấp điện, bảo đảm an ninh năng lượng. Đáp ứng nhiệm vụ kép vừa cung cấp điện nền, vừa bảo vệ môi trường”, ĐBQH Phan Xuân Dũng nhấn mạnh. TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cho rằng, dự án đường sắt tốc độ cao BắcNam và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là hai loại công nghệ mà từ trước đến nay Việt Nam chưa có. Điện hạt nhân ngày càng được nhiều quốc gia quan tâm lựa chọn và tiếp tục phát triển. Trong lịch sử có một số sự cố về các nhà máy điện hạt nhân nhưng xét về xác suất là vô cùng thấp. Hơn nữa, những công nghệ hạt nhân hiện nay đã tiến bộ rất xa, trải qua rất nhiều thế hệ mới so với những công nghệ cũ trước đây. Việc đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận, sau 8 năm tạm dừng, nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện của Việt Nam hết sức cấp thiết và được dự báo vẫn tiếp tục tăng cao. Hiện nay, tổng công suất hệ thống điện khoảng 85.000MW, cần có thêm khoảng 70.000MW vào năm 2030, tức khoảng 150.000MW. Đến năm 2050, tổng công suất cần đạt là 400.000 đến 500.000MW. Việc phát triển nguồn điện hạt nhân sẽ đa dạng nguồn cung, bảo đảm an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng xanh, giúp Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào 2050 theo cam kết tại COP26. Bên cạnh đó, làm dự án điện hạt nhân còn là cơ hội để nước ta phát triển nhân lực chất lượng cao, nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, tham gia vào chuỗi cung ứng công nghiệp điện hạt nhân toàn cầu. Làm chủ công nghệ… Đất nước phát triển bền vững TSKH Phan Xuân Dũng cho rằng, cần phải để các nhà khoa học, người dân Việt Nam được tham gia nhiều nhất vào các dự án nêu trên. "Nếu công nghệ chế tạo còn khó khăn thì có thể nhập khẩu đầu máy, còn công đoạn làm đường, làm tà vẹt, làm toa, chúng ta làm được và nên huy động. Vấn đề là cần có cơ chế, giao nhiệm vụ cụ thể", Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nói. ĐBQH Hoàng Văn Cường cho biết, việc đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam phải thực hiện theo phương thức chuyển giao công nghệ, để làm chủ quá trình đầu tư và phát triển ngành công nghiệp đường sắt trong nước. Ông Cường chỉ rõ bài học kinh nghiệm từ 2 tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội (Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội) và tuyến Bến Thành - Suối Tiên (TP HCM) do nhà thầu nước ngoài thi công trọn gói, khi điều kiện không đáp ứng, nhà thầu dừng dự án và yêu cầu xử phạt thời gian chờ đợi. Thêm vào đó, quá trình vận hành, sửa chữa thay thế sẽ lệ thuộc mãi vào nhà cung cấp. Trong kỷ nguyên số hóa, công nghệ là động lực tăng trưởng kinh tế, chìa khóa giải quyết các thách thức toàn cầu. Việc làm chủ công nghệ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc nước ngoài, tạo cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng và giải quyết các vấn đề xã hội. Muốn đất nước sánh vai các cường quốc năm châu... Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Ảnh Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. ẢNH MINH HỌA. NGUỒN: INTERNET Dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km; điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Thủ đô Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP HCM) đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Thủ đô Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP HCM. Về quy mô, đầu tư mới toàn tuyến đường đôi khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục; 23 ga hành khách, 05 ga hàng hóa; phương tiện, thiết bị; đường sắt tốc độ cao vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết. Hình thức đầu tư công, áp dụng công nghệ đường sắt chạy trên ray, điện khí hóa; bảo đảm hiện đại, đồng bộ, an toàn và hiệu quả. “Hệ thống đường sắt của nước ta trở nên lạc hậu với cả các nước trong khu vực. Việc xây dựng hệ thống đường sắt mới là không thể không làm và không thể chậm hơn nữa” TSKH Phan Xuân Dũng MAI LOAN- TÂM ĐỨC Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Trần Hồng Minh TS Lê Đăng Doanh Đại biểu QH Hoàng Văn Cường
Xuân Ất Tỵ - 2025 13 GÓC NHÌN TÂN XUÂN “Nếu Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam tiếp tục đấu thầu chọn nhà cung cấp nước ngoài như đã làm với các tuyến đường sắt đô thị, thì không chỉ rủi ro về thời gian, đội vốn và nguy hại hơn là phụ thuộc”, ĐBQH Hoàng Văn Cường cũng lấy minh chứng về việc triển khai thành công tuyến đường dây 500kV mạch 3 với thời gian hoàn thành thần tốc là do nước ta làm chủ về công nghệ. Việc lựa chọn nhà cung cấp không cần quan tâm là nước nào, mà cần quan tâm lựa chọn công nghệ nào để có nhiều nhà cung cấp cạnh tranh sẵn sàng chuyển giao công nghệ. Đồng quan điểm về việc Việt Nam phải làm chủ công nghệ, TS Lê Đăng Doanh bày tỏ thêm về sự quan tâm đến nguồn nhân lực công nghệ cao. “Về khoa học và công nghệ, chúng ta đã đào tạo một thế hệ điện hạt nhân rất mạnh từ thời Liên Xô cùng với lò hạt nhân ở Đà Lạt, chúng ta đã có một số chuyên gia về hạt nhân, bây giờ chúng ta phải bổ sung thêm nguồn lực về nhân sự công nghệ cao. Còn về dự án đường sắt cao tốc, chúng ta phải đào tạo một lớp chuyên gia mới”, TS.Lê Đăng Doanh nêu ý kiến. Then chốt là giải bài toán nguồn vốn, kinh phí Bên cạnh thách thức về nhân lực, trình độ kỹ thuật, một yếu tố then chốt đối với việc thực hiện các dự án là tìm kiếm và huy động nguồn vốn, kinh phí. Đây là một bài toán kinh tế, phép thử về khả năng quản lý và điều hành của quốc gia. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng từng khẳng định: Để đảm bảo triển khai sớm và khả thi, hiệu quả dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ban ngành, cơ quan liên quan rà soát về vấn đề nguồn vốn đầu tư, đánh giá tác động về tài chính, kinh tế - xã hội để tham mưu cho Chính phủ một cách kịp thời về nguồn vốn, cũng như về tài chính ngân sách quốc gia. Mục đích để đảm bảo đầu tư dự án nhưng gắn với phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh tài chính quốc gia. Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân cho rằng, với số tiền dự án hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 67 tỷ USD, cần tập trung huy động nguồn vốn trong nước, vay ưu đãi nước ngoài, hạn chế sử dụng vốn ODA. Về chi phí xây lắp khoảng 50%, tức vào khoảng 33 tỷ USD, cần tập trung sử dụng nguyên vật liệu ở trong nước và cần huy động các doanh nghiệp trong nước có năng lực chuyên môn để tham gia vào dự án này; phải tổ chức xây dựng ngành công nghiệp phụ trợ cho tuyến đường sắt tốc độ cao cũng như đường sắt đô thị, chuẩn bị nguồn nhân lực và đào tạo nguồn nhân lực cho ngành đường sắt tốc độ cao cũng như đường sắt đô thị. Theo ông Trần Hoàng Ngân, bài toán về cân đối ngân sách, tài chính ổn định kinh tế vĩ mô là vấn đề cần lưu tâm. Để giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, cần quan tâm đến nguồn thu từ đấu giá đất sạch, đấu giá đất tại các bến tàu, depot, vùng phụ cận TOD. Với các địa phương có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua, trong tương lai, các địa phương này sẽ tự chủ được ngân sách, không cần điều tiết từ Trung ương về và triển vọng tới đây thì các địa phương sẽ còn điều tiết ngược trở về Trung ương, từ đó có được nguồn thu để trả nợ cho tuyến đường sắt. Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương, với các dự án có nguồn vốn khổng lồ như hai dự án trên, theo như tờ trình của Chính phủ với Quốc hội, chúng ta sẽ phân kỳ đầu tư. Nghĩa là không phải một lúc cần huy động tổng số vốn để thực hiện hai dự án mà sẽ phân kỳ từng giai đoạn để đầu tư, mỗi giai đoạn sẽ cần một số vốn nhất định. Bên cạnh nguồn vốn đi vay của nước ngoài, Việt Nam cần phải nỗ lực rất lớn đề có sự cung ứng, cân đối nguồn vốn ở trong nước. Muốn vậy, Việt Nam chỉ còn cách tăng cường phát triển kinh tế xã hội, khi đó sẽ tăng nguồn thu ngân sách nhà nước và chi cho đầu tư phát triển. Đại biểu Nga cho rằng, Đảng đang chỉ đạo rất quyết liệt và Chính phủ cũng đang thực hiện quyết liệt việc phát triển kinh tế xã hội toàn diện, trong đó có việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy Nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Khi chúng ta tổ chức sắp xếp, thực hiện tinh gọn bộ máy nhà nước sẽ mang lại hai lợi ích gồm ngân sách nhà nước chi ra nuôi bộ máy sẽ được cải thiện, không phải chi quá nhiều để nuôi bộ máy, và còn dư địa lớn hơn để chi đầu tư phát triển. Khi chúng ta sắp xếp hợp lý, đảm bảo tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, bộ máy sẽ hoạt động trơn chu, ngân sách nhà nước sẽ được cải thiện hơn. Năm 2024 khép lại với nhiều dấu ấn, TP HCM đang khoác lên mình diện mạo mới nhờ những công trình giao thông trọng điểm. Cùng nhìn lại những dự án đã và đang về đích, góp phần kiến tạo tương lai tươi sáng cho thành phố. “Thực tế Vinfast nhận chuyển giao công nghệ tự sản xuất ô tô, thì chắc chắn doanh nghiệp trong nước đủ năng lực để nhận chuyển giao công nghệ và nghiên cứu cải tiến, phát triển cao hơn. Làm được như thế, Việt Nam phát triển được ngành công nghiệp đường sắt của riêng mình” ĐBQH Trần Hoàng Ngân Với vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước về các lĩnh vực tài chính, ngân sách, Bộ Tài chính sẽ tham mưu cho Chính phủ về việc hướng dẫn các cơ chế chính sách đặc thù về nguồn vốn cho dự án, các hướng dẫn về vay vốn, kế hoạch đầu tư công trung hạn...” Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. TP HCM khởi sắc từ những dự án, công trình trọng điểm NGỌC TÂN Đại biểu QH Nguyễn Thị Việt Nga
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==