Khoa học và Đời sống số 11-2025

Số 11 (4377) Thứ Năm (13/3/2025) 7 Ăn uống lành mạnh Chế độ ăn uống khoa học có thể thúc đẩy giảm cholesterol xấu cùng m máu, hạn chế mảng bám tích tụ trong động mạch. Nên ăn đủ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc mỗi ngày. Cắt giảm thực phẩm chế biến sẵn và chất béo bão hòa thường có trong món ăn nhanh, đồ chiên, thịt chế biến. Tập thể dục thường xuyên Aerobic là hoạt động thể chất giúp củng cố tim, tăng cường tuần hoàn máu. Chúng làm tăng nhịp tim, đòi hỏi sự phối hợp của các cơ lớn trong cơ thể như cơ ở cánh tay và chân. Người tập thể dục nhịp điệu có thể nhận thấy nhịp thở tăng lên cùng với nhịp tim. Những bài tập này cũng có tác dụng giảm nguy cơ tắc nghẽn, duy trì huyết áp và mức cholesterol ổn định. Bỏ thuốc lá Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, làm tổn thương niêm mạc động mạch và khuyến khích tích tụ mảng bám. Bỏ hút thuốc góp phần tăng lưu lượng máu đến tim, phòng các nguy cơ tim mạch. Kiểm soát căng thẳng Căng thẳng mạn tính có thể làm tăng huyết áp, gây viêm trong động mạch, có nguy cơ dẫn đến tắc nghẽn. Thực hiện các phương pháp thư giãn như yoga hoặc thiền thường xuyên để kiểm soát căng thẳng và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Theo dõi cholesterol và huyết áp Theo dõi huyết áp cùng mức cholesterol là điều cần thiết để phát hiện sớm bệnh tim. Khám sức khỏe định kỳ, quản lý chỉ số bằng cách thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc theo chỉ dẫn bác sĩ. Hạn chế uống rượu Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng cholesterol và huyết áp, làm hỏng động mạch. Giảm tiêu thụ ở mức vừa phải. Duy trì cân nặng khỏe mạnh Duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng có vai trò giảm huyết áp, cholesterol cũng như căng thẳng cho tim. Tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh, cắt giảm calo rỗng từ thức ăn nhanh, đồ ngọt là điều cần thiết để kiểm soát trọng lượng cơ thể. BÌNH NGUYÊN Các loại rau màu xanh đậm: Rau xanh ít chất béo và calo nhưng lại giàu chất xơ cũng như các chất chống oxy hóa giúp kiểm soát cân nặng và giữ cho huyết áp ở mức ổn định. Một số loại rau bạn có thể lựa chọn như: Cải bó xôi, cải kale, rau muống, cải lá xoăn… Cá hồi: Cá hồi cung cấp hàm lượng lớn axit béo omega-3, được coi là vị cứu tinh chống đột qu , giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể. Các loại đậu: Đậu đen, đậu nành, đậu lăng... đều là các loại hạt rất giàu dinh dư ng cung cấp protein, các loại vitamin A, B1... giúp phòng chống đột qu hiệu quả. Cà chua: Lycopene có trong cà chua không chỉ là một chất chống ung thư mà còn bảo vệ các tế bào não khỏi sự tổn thương do oxy hóa. Trái cây họ cam quýt: Quả bưởi, chanh chứa rất nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa giúp tăng cường sức đề kháng, kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Khoai lang: Chứa hàm lượng chất xơ cao, khoai lang giúp hỗ trợ giảm cân, bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của cholesterol xấu. Các loại hạt dinh dưỡng: Các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, hạt điều, ngũ cốc... đều cung cấp chất xơ, protein và các chất béo lành mạnh giúp cải thiện lipid máu, giảm viêm nhiễm, phòng ngừa bệnh tim mạch, đột qu . ĐÀI THANH SỨC KHỎE MỚI Top thực phẩm phòng ngừa đột quỵ hiệu quả Thói quen giúp tăng lưu thông máu, phòng bệnh tim mạch rằng DFPP và các công nghệ lâm sàng khác có tác dụng chăm sóc sức khỏe. Việc lừa những người khỏe mạnh sử dụng DFPP và các công nghệ lâm sàng khác để "chăm sóc sức khỏe" không chỉ là lừa đảo và gây hiểu nhầm, mà còn bất hợp pháp. BS Phúc cảnh báo, lọc máu nói chung và DEPP nói riêng, có ba hậu quả nghiêm trọng có thể gây tử vong. Rủi ro của phương pháp thanh lọc máu như thẩm phân phúc mạc, chạy thận nhân tạo, siêu lọc máu cho đến DFPP, tất cả rủi ro đều như nhau, trong đó hội chứng mất cân bằng là phổ biến nhất, đông máu trong lòng mạch là di chứng dễ gây ra nhất, thuyên tắc khí là nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp nghiêm trọng. Đầu tiên là hội chứng mất cân bằng, đây là biến chứng mà hầu hết bệnh nhân sẽ gặp phải sau khi lọc máu. Đặc biệt đối với những bệnh nhân có nồng độ nitơ urê trong máu cao, họ có thể gặp một số triệu chứng khó chịu ở giai đoạn đầu của quá trình thanh lọc, chẳng hạn như buồn nôn, đau đầu, co giật, huyết áp cao, thậm chí hôn mê. Thứ hai là đông máu nội mạch, có thể xảy ra sau khi lọc máu và là nguy cơ có khả năng xảy ra cao nhất. Về mặt lâm sàng, các yếu tố như hạ huyết áp, tuổi thọ của máy lọc máu, liều lượng heparin không đủ, là những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng đông máu. Ví dụ, những ai bị huyết khối tĩnh mạch chi dưới, thì chân sẽ sưng nóng đỏ và rất đau, dần dần lở loét hoại tử. Nếu huyết khối gây tắc động mạch chi dưới sẽ làm cho chân lạnh toát, rồi hoại tử phải cắt cụt. Nhồi máu phổi, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim đều là thảm hoạ. Đó là chưa kể tắc mạch thận, tắc mạch gan, tắc mạch mạc treo tràng. Thứ ba là tắc mạch do bóng khí, xảy ra trong quá trình lọc máu, nhân viên y tế thao tác để xảy ra sơ xuất, không khí có thể xâm nhập vào mạch máu gây ra thuyên tắc khí, có thể dẫn đến suy tim hoặc thậm chí tử vong. Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa bệnh đột quỵ. Dưới đây là một số gợi ý bạn có thể tham khảo: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, bỏ hút thuốc, kiểm soát căng thẳng giúp tăng cường lưu thông máu, giảm tắc nghẽn động mạch, phòng đột quỵ. Ở góc độ pháp lý, ThS.LS Nguyễn Duy Hoàn, Công ty TNHH Luật Lawkey cho rằng, lọc máu là một kỹ thuật chuyên sâu chỉ được triển khai tại một số bệnh viện được cấp phép, áp dụng cho những trường hợp bệnh lý cụ thể. Về kỹ thuật, việc lọc máu đòi hỏi bác sĩ và điều dưỡng phải được đào tạo kỹ thuật, tuân thủ các quy trình khắt khe, cũng như kiểm soát nhiễm khuẩn, tuân thủ các chỉ định về chuyên môn, thực hiện cần đảm bảo đúng kỹ thuật, đúng quy trình. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc lọc máu trở thành mục tiêu cho vô số cơ sở kinh doanh tùy tiện, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để quảng cáo rầm rộ trên mạng. Điều này sẽ vô cùng nguy hiểm. Theo khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về chất lượng, công dụng của sản phẩm bị cấm, người nổi tiếng tham gia quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả gây ra. Theo khoản 1,2 Điều 11, Luật Quảng cáo 2012, về xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo: Tổ chức có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính; Nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật; Cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Pháp luật Việt Nam đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhằm kiểm soát và xử lý các hành vi quảng cáo sai sự thật, đặc biệt trong lĩnh vực y tế. Cụ thể, theo khoản 5, 7, 8 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 51, điểm b khoản 4 Điều 52, khoản 1 Điều 60, điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021/NĐ-CP….; Buộc cải chính thông tin đối với hành vi quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng. Nếu hành vi quảng cáo sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 - 50 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm. Việc quảng cáo phương pháp “công nghệ lọc máu siêu công nghệ” không đúng sự thật chính là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền lợi người dân, cơ quan chức năng cần vào cuộc, xem xét mức độ vi phạm và xử lý nghiêm để đơn vị không còn dám tái phạm. Đồng thời góp phần răn đe, ngăn ngừa vấn nạn quảng cáo vống đang tràn lan hiện nay. Thực hiện lối sống lành mạnh giảm nguy cơ đột quỵ não - Ảnh minh hoạ/Viện huyết học Ảnh minh họa/Internet. đột quỵ?

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==