Khoa học và Đời sống số 27-2024

Số 27 (4341) Thứ Năm (4/7/2024) 15 THÂM CUNG BÍ SỬ TRI THỨC NHÂN LOẠI QUIZZ TEST SỐ 27 Bờ biển Việt Nam có chiều dài bao nhiêu km? A: 3.260km B: 3.200km C: 3.150km Đáp án đúng Quizz test số trước: B: Khánh Hòa Điểm cực Đông của Việt Nam thuộc địa phận Mũi Đôi ở làng chài Đầm Môn, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa. Cực Đông của Việt Nam - Mũi Đôi cách thành phố Nha Trang khoảng 80km về hướng Bắc theo quốc lộ 1A. Điểm cực Đông là điểm đón bình minh đầu tiên trên đất liền nước ta. Cuối năm 2017, tỉnh Khánh Hòa chính thức đánh dấu điểm cực đông trên đất liền bằng 1 chóp đá hoa cương hình tam giác đều. Ở 3 cạnh hình chóp đều khắc hàng chữ màu vàng “Mũi Đôi - Hòn Đôi (Hòn Đầu), điểm cực Đông trên đất liền, tọa độ 12˚39'0" vĩ độ bắc - 109˚28'0" kinh độ đông”. Tượng Phật nghìn mắt, nghìn tay trăm tuổi ở Việt Nam QUỐC LÊ Cổ xưa, tinh xảo, cầm nhiều bảo pháp... là những điều ấn tượng mà các tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn - còn gọi là tượng Phật nghìn mắt, nghìn tay - sở hữu. Tượng Quan Âm Bồ Tát nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Đào Xuyên Chùa Đào Xuyên (xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm, Hà Nội), tên chữ Thánh Ân Tự, được xây từ thời Lê - Mạc (cuối thế kỷ 16), vốn là tổ đình lớn thuộc một nhánh dòng thiền Lâm Tế. Chùa là nơi lưu giữ bức tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn cổ nhất Việt Nam. Tượng Quan Âm Bồ Tát nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Đào Xuyên làm bằng gỗ mít, ngồi trên bệ sen hình lục giác, chiều cao 1,35 m không kể bệ (tính cả bệ là 2,31 m). Nét đặc sắc của tượng là có đến 652 cánh tay, với 42 tay lớn và 610 tay nhỏ. 42 cánh tay lớn của tượng mang nhiều dáng điệu khác nhau như cầm linh khí, hoặc bắt quyết, không tay nào giống tay nào. Hai đôi tay chính chắp trước ngực và đặt trong lòng. Phía sau có 610 cánh tay nhỏ xếp thành 5 lớp, xòe rộng tới 155 cm, tạo nên một vòng hào quang tỏa sáng. Khuôn mặt tượng đầy đặn cân đối, thể hiện một phụ nữ Việt với khuôn mặt tròn, mắt lim dim nhìn xuống, mũi thon thẳng, má bầu, miệng nhỏ, tai dài đeo hoa, cổ cao nhưng chỉ có một ngấn, tóc buông sau lưng. Đầu tượng đội mũ được trang trí cầu kỳ. Tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn chùa Bút Tháp Tọa lạc ở xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, chùa Bút Tháp là nơi lưu giữ bức tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn được đánh giá là tinh xảo bậc nhất Việt Nam. Bức tượng này do nhà điêu khắc Trương Thọ Nam tạc năm 1656. Tác phẩm được làm bằng gỗ phủ sơn trên tòa sen với tổng chiều cao là 3,7 m, tạo hình trong tư thế ngồi thiền định với 42 cánh tay lớn và 952 cánh tay nhỏ. Trong các tay lớn, hai tay chắp trước ngực, hai tay để trên đùi, các tay lớn còn lại có tư thế đa dạng với bàn tay trong tư thế ấn quyết. Ở phía sau, hàng trăm cánh tay nhỏ tạo thành nhiều lớp vòng hào quang tỏa ra xung quanh pho tượng. Trong mỗi lòng bàn tay có một con mắt, tượng trưng cho sự giác ngộ. Theo đánh giá của các chuyên gia, tượng Quan Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn chùa Bút Tháp là tác phẩm điêu khắc xuất sắc hàng đầu của nghệ thuật Phật giáo nói riêng và nghệ thuật tạo hình nói chung của Việt Nam thế kỷ 17 còn được lưu giữ đến nay. Tượng Quan Âm thiên thủ thiên nhãn chùa Hội Hạ Được lưu giữ ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo vật quốc gia - tượng Quan Âm thiên thủ thiên nhãn chùa Hội Hạ là một trong những tác phẩm điêu khắc cổ đồ sộ nhất Việt Nam. Hiện vật có niên đại vào thời Lê Trung hưng, vốn là tượng thờ của chùa Hội Hạ (Vĩnh Phúc). Về tổng thể, tác phẩm được tạc bằng gỗ với trọng lượng khoảng 3 tấn, kết cấu chia làm 3 phần: Phần tượng, đài sen và bệ lục giác. Phần tượng tạc Đức Quán Thế Âm trong thế ngồi thiền với nét đặc sắc là có đến 42 đôi tay. Một đôi tay chính chắp trước ngực thế Liên hoa hợp chưởng ấn. Một đôi đặt trong lòng kết ấn Thiền định. Các đôi tay khác tỏa đều sang hai bên với thế ấn khác nhau và cầm những bảo pháp của Phật giáo. Đây là pho tượng cầm nhiều bảo pháp nhất so với các tượng thiên thủ thiên nhãn cùng dạng. Bệ tượng được chạm khắc với những biểu tượng về vũ trụ quan: Mặt của bệ tượng trưng cho mặt biển, chính giữa bệ đầu qủy nhô lên dang hai tay đỡ đài sen. Hình tượng này gắn liền truyền thuyết Quan Âm Nam Hải giáo hóa quỷ Ô Ba Na Đà sống dưới biển. Tượng Quán Thế Âm nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Đào Xuyên làm bằng gỗ mít, ngồi trên bệ sen hình lục giác. Tượng Quan Âm thiên thủ thiên nhãn chùa Hội Hạ là một trong những tác phẩm điêu khắc cổ đồ sộ nhất Việt Nam. Công trình cao nhất thế giới 2.000 năm trước Hải đăng Alexandria được xây dựng vào thế kỷ thứ 3 trước Công Nguyên (khoảng 280 - 247) trên hòn đảo Pharos tại Alexandria, Ai Cập. Nó được các học giả xa xưa coi là một trong bảy kỳ quan thế giới thời cổ đại. Kỳ quan thế giới thời cổ đại Ngọn hải đăng này được coi là kỳ quan số 7, vì có niên đại muộn hơn so với 6 kỳ quan còn lại. Theo các nhà nghiên cứu, chiều cao của hải đăng dao động từ 120 đến 140 m, tương đương tòa nhà 30 - 40 tầng hiện đại. Với chiều cao này, ngọn hải đăng là một trong những công trình nhân tạo cao nhất Trái đất trong nhiều thế kỷ. Tháp được xây dựng từ những khối đá lớn sáng màu, có ba tầng: Phần thấp hình vuông với một lõi trung tâm, phần giữa hình bát giác và đỉnh hình tròn. Đỉnh của hải đăng có đặt một tấm gương phản chiếu ánh mặt trời vào ban ngày; hay một ngọn lửa vào ban đêm. Hình ảnh trên những đồng tiền do người Alexandrian đúc ra cho thấy các góc tường của hải đăng đều có đặt một bức tượng người cá và một tượng thần Poseidon đứng trên đỉnh hải đăng. Dấu tích của hải đăng Sau hơn 1.500 năm tồn tại, hải đăng đã bị phá huỷ nặng nề bởi hai trận động đất lớn trong thế kỷ 14. Một số di vật của hải đăng vẫn còn được các thợ lặn tìm thấy tại đáy biển cảng phía Đông Alexandria năm 1994. Những tàn tích khác đã được khám phá qua các bức ảnh vệ tinh. Thiết kế tháp thánh đường Hồi giáo trong nhiều thế kỷ trước kia đều học theo kiểu thiết kế hải đăng Alexandria. Điều này chứng tỏ tầm ảnh hưởng của ngọn hải đăng với lịch sử kiến trúc thế giới là rất lớn. Truyền thuyết cho rằng, ánh sáng từ hải đăng đã được sử dụng để đốt cháy chiến thuyền địch trước khi chúng có thể cập bờ. Một truyền thuyết khác khẳng định, ánh sáng từ trên hải đăng có thể được nhìn thấy từ cự ly trên 50km từ bờ biển. T.B (TỔNG HỢP) Thiết kế các tháp thánh đường Hồi giáo trong nhiều thế kỷ trước kia đều học theo kiểu thiết kế hải đăng Alexandria. Điều này chứng tỏ tầm ảnh hưởng của ngọn hải đăng với lịch sử kiến trúc thế giới là rất lớn.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==