Số 27 (4341) Thứ Năm (4/7/2024) 12 TIÊU DÙNG Nấm mối tăng giá, cảnh giác bị trộn hàng THIÊN BẢO Trên thị trường hiện nay, nhiều loại nấm bán ra có hình dáng gần giống nhau nên rất khó phân biệt, đặc biệt những loại mang lại giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao như nấm mối. Nấm mối là loại tự nhiên, có tên khoa học Termitomyces Albuminosus, thường xuất hiện ở những nơi nhiều mối đất sinh sống. Loại nấm này được hình thành khi mối thợ để lại những vết nước bọt xung quanh đường chúng đi. Nước bọt như một loại men, chất dịch khi gặp điều kiện ẩm ướt của mùa mưa sẽ tác động và kết hợp tạo nên men giống, giúp cây nấm sinh trưởng. Ở nước ta, nấm mối thường mọc dọc các tỉnh miền Tây Nam Bộ như Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long… Giá 1 triệu đồng/kg, không có để bán Anh Nguyễn Văn Thiện, người dân ở huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, cho biết, hiện nay, dù đã có 4 - 5 cơn mưa đầu mùa, chưa phải là mùa chính của nấm mối. Loại nấm này thường mọc nhiều từ cuối tháng 5 đến tháng 8 âm lịch. Theo anh Thiện, chu kỳ nấm mối rất ngắn, từ lúc nở đến tàn chỉ kéo dài 1 ngày rồi tự thối và lún đi (chết). Nấm khi tàn sẽ không còn giòn, không ngọt. Do đó, để săn được nấm mối khi vừa nhú lên mặt đất, nhiều người thường đi từ lúc 3 - 4h sáng, soi đèn pin tìm ụ mối, ngồi chờ nấm mọc lên là hái. Lúc đó, nấm đã có quá trình thấm sương đêm trong lòng đất và hứng sương sớm nên rất ngon. Về cách hái nấm, anh Thiện cho hay, phải dùng que gỗ to bằng ngón tay, dài khoảng 30 - 50 cm để thọc xuống đất, nâng toàn thân cây nấm còn đang nằm dưới đất lên. Đặc biệt, không được dùng que sắt để hái nấm vì khiến chúng không mọc lại nữa. Loại nấm búp mới mọc lúc sáng tinh mơ có giá nhất. “Vì khó tìm và khó hái nên giá nấm đầu mùa thường rất cao. Hiện, giá nấm mối loại ngon đang ở mức 800.000 đến 1 triệu đồng/kg. Đây là giá bán cho người quen hoặc có đặt trước, còn bán cho người không quen là 2 triệu đồng/ kg nhưng cũng không có để bán”, anh Thiện chia sẻ. Là người bán nấm mối trên chợ mạng, chị Nguyễn Thị Sen ở quận 8, TP HCM, cũng cho hay, cuối tuần rồi, chị gom được khoảng 20 kg nấm mối các loại. Vừa đăng bán chưa được nửa ngày, toàn bộ số nấm đã được khách đặt mua. Theo chị Sen, nấm mối chị bán là hàng tự nhiên, được người dân thu hái ở những khu vực có nhiều mối sinh sống. Song, lượng nấm mối mà chị Sen thu mua được cũng không cố định. Sau cơn mưa, nấm sẽ nhiều và ngược lại, nếu nắng lâu thì nấm mối khan hiếm. “Nấm mối thu hái cũng được phân thành các loại khác nhau. Cụ thể, nấm mối búp là loại ngon nhất giá lên tới 1 triệu đồng/kg với hàng đã sơ chế. Loại này nhiều khi có tiền cũng khó mua vì luôn được săn lùng. Còn nấm dù, giá từ 700.000 đến 800.000 đồng/kg, nấm bung nở to khoảng 450.000 đồng/kg”, chị Sen nói. Do nấm mối tự nhiên khó tìm và khó hái, số lượng giao hàng cho tiểu thương cũng không cố định. Trong khi đó, giá nấm mối tự nhiên liên tục đẩy lên cao nên nhiều tiểu thương đã lợi dụng điều này, trộn lẫn nấm trồng vào khối lượng lớn nấm mối tự nhiên, để bán kiếm lời. Anh Nguyễn Văn Quang, người chuyên thu gom nấm mối tự nhiên ở tỉnh Tiền Giang, thông tin, nấm tự trồng rất đơn giản, chỉ cần ủ vào mùn cưa, cho nấm nhú lên, phun thuốc bảo quản vào và mang đi bán. Loại nấm tự ủ này chỉ được phép nhú lên, dạng búp thì mới giống y như nấm mối. Giá các loại nấm trồng này thấp hơn nấm mối tự nhiên rất nhiều nên tiểu thương dễ dàng kiếm lời. Trung bình 1 kg nấm trồng mua ngay tại cơ sở nuôi trồng, giá khoảng 150.000 - 200.000 đồng/kg. Tuy nhiên, khi được trộn lẫn hoặc đóng mác nấm tự nhiên, chúng được bán với giá gấp 3-4 lần. Cẩn trọng mua nhầm nấm mối nuôi trồng Theo Cơ sở dữ liệu học thuật ResearchGate, các thành phần hoạt tính sinh học trong nấm mối có tiềm năng sử dụng như chất chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch, chống ung thư, kháng khuẩn, chống viêm… Nấm có hàm lượng nước cao, hàm lượng chất xơ và kali, natri cao trong nấm mối khiến chúng trở thành món ăn lý tưởng cho bệnh nhân cao huyết áp. Hàm lượng của các thành phần dinh dưỡng khác cũng là yếu tố khiến nấm mối trở thành thực phẩm tốt cho sức khỏe. Gần đây, nấm mối được nuôi trồng và bán quanh năm. Cũng vì lợi nhuận cao, một số người bán trộn nấm mối nuôi trồng vào nấm mối tự nhiên. Chị Trần Thị Yến, chủ một cơ sở nuôi trồng nấm tại tỉnh Vĩnh Long, nói nấm mối nuôi trồng hay thường được gọi là nấm mối đen. Bên cạnh nấm mối tự nhiên, nấm mối nuôi trồng cũng được nhiều người dùng ưa thích lựa chọn, bởi vị ngọt thanh, giá trị dinh dưỡng cao. Tên tiếng Anh của loài nấm này là Black Termitomyces Heim, đồng thời tên khoa học của chúng là Xerula Radicata. “Về cơ bản, 2 loại nấm này có vẻ ngoài gần giống nhau. Nhưng nếu so sánh về giá thành, hương vị hay thậm chí là chất dinh dưỡng bên trong, thì nấm mối từ thiên nhiên vẫn được đánh giá cao hơn”, chị Yến nói. Do vậy, để tránh trường hợp mua sai, mua không đúng với mục đích ban đầu của mình, người tiêu dùng có thể quan sát một số đặc điểm sau: Nấm mối tự nhiên: Thân nấm thường có màu trắng nõn và dạng hình trụ, thường sẽ thu nhỏ ở phía dưới và phình to ở phần trên. Phần mũ của nấm khi trưởng thành sẽ có dạng như chiếc dù. Tuy nhiên, khi chưa trưởng thành, phần mũ này tựa như chiếc dù mà bị cụp lại. Về màu sắc của mũ nấm, còn non sẽ có màu nâu sáng và sẽ chuyển thành màu trắng trong giai đoạn đã trưởng thành. Nếu để ý một chút, người tiêu dùng có thể thấy bên dưới gốc của nấm mối tự nhiên sẽ có màu vàng nhạt. Nấm mối nuôi trồng: Nấm mối nuôi trồng khi trưởng thành có thể đạt chiều cao 10 - 15 cm. Khác với nấm mối tự nhiên, thân của nấm mối nuôi trồng không có màu trắng nõn, mà là màu trắng có hơi sạm đen. Phần thân nấm có dạng hình trụ tròn và có bán kính từ 0,5 - 1,5 cm. Phần mũ nấm thường có màu nâu đen, bán kính trong 3 - 5 cm, một số loại còn đạt đến khoảng 10 - 15 cm. Chúng có bộ rễ rất dài, thường mọc cắm thật sâu dưới lòng đất. Nấm mối tự nhiên đặc biệt chỉ xuất hiện ở những nơi có ổ mối đất tồn tại. Nấm mối nuôi trồng thường được gọi là nấm mối đen. Giá cau non cao nhất nhiều tháng qua Nhờ tiểu thương và doanh nghiệp thu mua để chế biến xuất khẩu, trái cau non tại nhiều địa phương ở Ðồng bằng Sông Cửu Long tăng ít nhất từ 5.000 đến 12.000 đồng/kg và đang ở mức cao nhất trong nhiều tháng qua. Hiện giá trái cau non (loại khoảng 60 - 70 trái/kg) được nông dân tại nhiều nơi bán tại vườn cho thương lái ở mức 15.000 - 20.000 đồng/kg. Còn giá cau non được nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh cau thu mua ở mức 25.000 - 27.000 đồng/kg. Mức giá này cao hơn gấp 3 lần so với thời điểm những tháng cuối năm 2023. Theo nhiều nông dân, tăng giá là do gần đây trái cau non được nhiều tiểu thương và doanh nghiệp đẩy mạnh thu mua chế biến xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. THIÊN BẢO Cau non tăng giá ít nhất từ 5.000 - 12.000 đồng/kg
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==