22 KỶ NIỆM Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam Số 25 (4339) Thứ Năm (20/6/2024) NHÀ QUẢN TRỊ - NHÀ KHOA HỌC - NHÀ BÁO PGS.TS ĐỖ CHÍ NGHĨA: Khi tin giả tràn lan, công luận chờ đợi… thông tin chính thống MAI LOAN “Sự thật kịp thời, hấp dẫn được các cơ quan báo chí thông tin nhằm làm chủ trận địa văn hoá, tư tưởng” - PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa khẳng định. “Trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, thông tin luôn giữ vị trí quan trọng, là cơ hội, nguồn lực để phát triển. Nhiều năm qua, báo chí luôn thể hiện được vai trò của mình trong phản ánh hiện thực, là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội”, PGS. TS Đỗ Chí Nghĩa - Ủy viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội; nguyên Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân - khẳng định khi trao đổi về chủ đề 99 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2024). Báo chí không chỉ phản ánh, còn có tính phát hiện PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa cho rằng, việc thực hiện khoán trong nông nghiệp trước đây hay công cuộc đổi mới đất nước, rồi đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực sau này…, báo chí luôn giữ vai trò quan trọng. Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập kinh tế thế giới, thông tin về thị trường, quản lý, điều hành kinh tế từ báo chí đã góp phần tích cực, giúp các nhà quản lý thêm thông tin tham khảo đa chiều, điều hành sát sao và linh hoạt với thực tiễn luôn biến động. Đồng thời, truyền thông giúp ổn định tâm lý xã hội, người dân hiểu, tránh xáo trộn không cần thiết. Một chức năng không kém phần quan trọng của báo chí, đó là tính phát hiện, khả năng dự báo. Trong lịch sử phát triển của báo chí, những giai đoạn bước ngoặt, các vấn đề lớn đều có dự báo, cảnh báo từ báo chí. Những vấn đề do báo chí phát hiện có ý nghĩa rất lớn, làm nên uy tín của báo chí trong xã hội. Đây là vấn đề đáng suy nghĩ, kể cả trong hoạt động tác nghiệp của nhà báo, cũng như trong quản lý, chỉ đạo báo chí. PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa cho hay, giá trị cốt lõi của tác phẩm báo chí là tìm kiếm sự thật, nói lên sự thật. Đây cũng chính là thế mạnh, lợi thế của báo chí trong cuộc cạnh tranh với mạng xã hội. “Nếu thông tin trên mạng vừa nhanh, vừa hấp dẫn, lại vừa đúng thì báo chí làm sao cạnh tranh được? Chúng ta lo ngại về thông tin xấu độc, sai lệch ở trên mạng, nhưng đây chính là cơ hội cạnh tranh của báo chí. Khi tin giả xuất hiện tràn lan trên mạng, người ta chờ đợi sự thật từ báo chí”, PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa chia sẻ. Theo Ủy viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội, để làm được điều đó, nhà báo phải “xung trận” trên những vấn đề nóng bỏng, bức thiết của đời sống mà dư luận quan tâm. Rất đáng ngại nếu mạng xã hội thông tin sai lêch, đưa nhiễu loạn, cần báo chí lên tiếng mà chúng ta lại im lặng, né tránh, giữ “an toàn”, “mũ ni che tai”. Tháo gỡ bất cập để báo chí làm tốt truyền thông chính sách Nguyên Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân nêu quan điểm, để báo chí thực hiện chức năng của mình, cần phải “gỡ vướng” nhiều thứ. Trong đó, kinh tế báo chí, cơ chế đặt hàng, định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá… là những vấn đề còn bất cập. Chúng ta đã có các thông tư của Bộ Thông tin và Truyền thông cho từng loại hình báo chí, nhưng nhiều thể loại vẫn chưa được đưa vào quy định để chi trả nhuận bút, đặc biệt là các thể loại báo chí hiện đại. Định mức thấp cũng là một vấn đề ông Nghĩa nhận được nhiều phản ánh, nhất là từ các đài truyền hình địa phương. Chính sách về thuế, như thuế giá trị gia tăng, thuế doanh nghiệp áp với báo chí…, theo ông Nghĩa, cũng cần được xem xét. Bởi chức năng của báo chí là thông tin. Sửa Luật Thuế không đơn giản nhưng vẫn cần làm càng sớm càng tốt, vì đến thời điểm này cũng đã quá chậm. Có quan niệm cho rằng, chỉ cần đưa thông tin lên là định hướng được dư luận. Điều đó hoàn toàn không đúng, bởi vấn đề là đưa thế nào. Truyền thông chính sách chỉ có hiệu quả khi được đặt trong tổng thể của một nền truyền thông hoặc trên tổng thể các phương tiện truyền thông hấp dẫn công chúng, có người đọc, người nghe, người xem. Cách đây 3/4 thế kỷ, trong thư gửi lớp viết báo Huỳnh Thúc Kháng ở chiến khu Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đối tượng của tờ báo là đại đa số dân chúng. Một tờ báo không được đại đa số dân chúng ham chuộng thì không xứng đáng là một tờ báo”. Chúng ta luôn khẳng định báo chí là món ăn tinh thần không thể thiếu của xã hội. Đã là món ăn thì phải phải bổ, phải bảo đảm an toàn thực phẩm, nhưng đồng thời cũng phải ngon miệng. “Nếu thực phẩm bổ dưỡng nhưng khó ăn, khô khan, thậm chí đắng ngắt, thì là thuốc chữa bệnh mất rồi”, PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa phân tích và khẳng định thêm rằng, để làm được truyền thông chính sách, báo chí phải có người đọc. Những tờ báo được công chúng yêu thích, đón nhận sẽ làm truyền thông chính sách tốt nhất. Thực tế, nhiều cơ quan báo chí thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và đã sống được nhờ công chúng của mình. Theo PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa, truyền thông chính sách không chỉ phản ánh chính sách, mà còn phản biện để xây dựng, hoàn thiện chính sách. Phát huy vai trò báo chí, nói thẳng, nói rõ, nói kịp thời sẽ tạo được sức mạnh ngăn chặn những dòng thông tin sai lệch, có chủ đích, thông tin xấu độc trên mạng xã hội. Có như thế mới thể hiện được đúng vai trò, giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng, người chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng như Đảng ta đã yêu cầu. Báo chí phải có công chúng. Muốn có công chúng, báo chí phải nói sự thật một cách nhanh, chính xác, kịp thời, tin cậy. Điều đặc biệt, khi có công chúng, sẽ có sự chi trả, bởi nhu cầu được biết của công chúng luôn rất cao. Đây sẽ là nguồn tài chính bền vững của báo chí. PGS.TS ĐỖ CHÍ NGHĨA
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==