Khoa học và Đời sống số 46-2023

Số 46 (4308) Thứ Năm (16/11/2023) 9 hời tiết lạnh gây yếu tố bất lợi đối với người mắc bệnh tăng huyết áp. Nhiệt độ thấp khiến các mao mạch co lại, huyết áp đột ngột tăng cao, dễ gây các biến chứng, đặc biệt là tim mạch, đột quỵ... SỨC KHỎE MỚI Vuốt chân điều chỉnh huyết áp QUÉT QRCODE ĐỌC CHI TIẾT Ở chân có 6 đường kinh, trong đó, đáng chú ý là kinh Tỳ, Can và Thận. Điều chỉnh 3 đường kinh này sẽ giúp tuần hoàn máu lưu thông, giúp hạ huyết áp nhanh hơn thuốc nên hỗ trợ rất tốt khi huyết áp tăng cao đột ngột. Tùy cách vuốt để chỉnh huyết áp cao và thấp Tĩnh mạch là một bộ phận của hệ tuần hoàn có hệ thống van một chiều nên máu trở về tim từ tĩnh mạch cũng theo một chiều nhất định, giúp các cơ quan ở xa tim vẫn hồi máu trở lại tim một cách nhịp nhàng, đều đặn. Khi đường kính mạch máu nhỏ, tăng sức cản, do đó huyết áp tăng. Ngược lại, khi mạch giãn, huyết áp thấp. Ở người cao tu i, mạch máu kém đàn hồi, sức cản tăng, khiến cho huyết áp cao. Ở chân, theo Y học c truyền, nhất là trong châm cứu, có 6 đường kinh, trong đó, đáng chú ý là kinh Tỳ, Can và Thận. theo Đông y, Tỳ có chức năng thống huyết (làm máu lưu thông), Can tàng huyết (máu chứa ở gan) và Thận tàng tinh, tinh sinh huyết. Huyết áp có liên hệ đến máu (huyết), vì vậy có liên quan đến 3 tạng Tỳ, Can và Thận, điều chỉnh 3 đường kinh liên quan sẽ ảnh hưởng đến tuần hoàn máu. Theo châm cứu, mặt trong chân có 3 đường kinh âm là Tỳ, Can và Thận. Mặt ngoài chân liên hệ với 3 đường dương là Vị, Đởm và Bàng quang. Theo lý thuyết châm cứu thì Tỳ - Vị, Can - Đởm và Thận - Bàng quang có quan hệ biểu lý (trong ngoài) với nhau. Vì vậy, khi vuốt (tác động) vào đường kinh Tỳ Vị, Can Đởm và Thận Bàng quang đều có tác động đến máu, tuần hoàn máu, dẫn đến có thể điều chỉnh được huyết áp (cao hoặc thấp) một cách nhất định. Thao tác: Vuốt dọc 2 bên xương ống chân (theo đường vận hành của đường kinh). Tuy nhiên ống chân có 2 mặt: mặt trong và mặt ngoài. Theo Đông y, mặt trong liên hệ với phần Âm, mặt ngoài liên hệ với phần Dương, vì vậy khi vuốt, cần để ý đến yếu tố Dương hoặc Âm để tìm ra cách vuốt cho ph hợp. Mặt trong (âm), vuốt từ dưới (c chân) lên trên (đầu gối). Mặt ngoài (dương): vuốt từ trên (đầu gối) xuống (c chân). Khi vuốt 2 ống chân, chân phải hoặc trái trước cũng được. Vuốt mặt trong: từ mắt cá trong lên tới nhượng chân vòng lại vuốt từ gần đầu gối dọc thẳng xuống ống xương chân ngoài đến giữa c chân giao điểm với mu bàn chân, kể là 1 lần, vuốt 18 lần mỗi ống chân. Vuốt mặt ngoài: từ dưới đầu gối, thẳng sát xương ống chân xuống đến nếp gấp c chân, vòng sang mé trong c chân theo bờ trong xương ống chân lên mé trong nhượng chân là 1 vòng, vuốt 18 vòng. Theo Đông y châm cứu thì đường kinh Âm có hướng đi lên (hướng tâm - Âm thăng) và đường kinh Dương có hướng đi xuống (ly tâm – Dương giáng). Huyết áp cao, theo Đông y do âm hư hỏa vượng bốc lên, vì vậy khi điều trị, cần tư âm giáng hỏa… Vì vậy, khi điều trị huyết áp cao, vuốt mặt trong chân trước (để tăng âm), mặt ngoài sau (để giáng hỏa). Điều trị huyết áp thấp vuốt mặt ngoài trước (để kích thích khí đẩy huyết tăng lên)… Vừa vuốt vừa nói người bệnh th i hơi ra. Trước khi vuốt chân, nên đo huyết áp trước, sau khi vuốt xong, nghỉ một ít rồi đo lại huyết áp sẽ thấy có sự thay đ i đáng kể. Cần phân biệt huyết áp cao sinh lý và bệnh lý Huyêt ap cao la danh tư đê chi trang thai tăng ap lưc cua mau trong đông mach. Danh tư nay do y học hiện đại đăt ra căn cư trên phat hiên cua ap huyêt kê (may đo huyêt ap). Dưa trên sinh ly hoc, cac nha nghiên cưu đe xuât nên goi huyết áp tăng hoăc tăng huyết áp. Theo Tổ chưc Y Tê thê giơi (WHO), môt ngươi đươc coi la huyêt ap cao khi huyết áp tôi đa lơn hơn 140mmHg va huyết áp tôi thiêu lơn hơn 90mmHg. Huyết áp trung binh la 120/80 mmHg. Tuy nghiên cung cân lưu y, đôi vơi ngươi lơn tuổi huyết áp binh thương hơi tăng môt it do sưc đan hôi cua mach mau bi giam. Môt ngươi binh thương trên 50 tuổi huyết áp 160/90mmHg đươc coi la binh thương. Ngoai ra, con co loai HA cao sinh ly: Buổ i sang huyết áp hơi ha, khi ăn no, co xuc cam, sau buổi lao đông, sau khi suy nghi căng thăng... huyết áp co hơi tăng môt it; Phu nư co thai hoăc đang co kinh nguyêt, huyết áp cung hơi tăng. Bệnh huyết áp cao (còn gọi là cao huyết áp nguyên phát) được xác định chỉ khi nào không tìm thấy chứng bệnh sinh ra huyết áp cao. Triệu chứng của bệnh huyết áp cao thường gặp là: đau đầu, váng đầu, chóng mặt, mờ mắt, mất ngủ, tai, tim hồi hộp, chân tay tê, trí nhớ giảm, mệt mỏi, dễ cáu gắt… Lương y HOÀNG DUY TÂN (Nguyên Phó chủ tịch Hội Đông Y Đồng Nai) T Thiền, tập thể dục, ăn các loại đậu và tiêu thụ ít muối là việc bạn cần phải làm nếu bị cao huyết áp. Tập thể dục rất tốt không chỉ cải thiện sức khỏe tim mà còn giúp điều hòa huyết áp hiệu quả. Tập thể dục cũng là lúc bạn được thoải mái đầu óc, giảm căng thẳng và bớt nguy cơ bị bệnh cao huyết áp. Hạn chế chất kích thích, đặc biệt là caffeine là cách bạn nên làm để kiểm soát huyết áp của mình. Một ly cà phê đậm đặc có thể làm huyết áp của bạn tăng nhẹ và từ đó thói quen uống cà phê hàng ngày cũng làm ảnh hưởng không tốt đến huyết áp của bạn. Thuốc lá gây ảnh hưởng xấu đến huyết áp. Để điều trị các bệnh về huyết áp, bạn nên cai thuốc càng sớm càng tốt. Ăn một số loại thực phẩm hỗ trợ giảm huyết áp như socola, các loại đậu và chuối là điều mà chuyên gia khuyên bạn nên làm nếu bị cao huyết áp. Giữ cân nặng ở mức kiểm soát là điều kiện tiên quyết để giữ huyết áp ở mức n định. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống và luyện tập hàng ngày để duy trì hoặc giảm cân, giảm lượng mỡ để tốt cho huyết áp. Ăn ít muối là điều bạn nên làm nếu bạn bị huyết áp cao. Các chuyên gia khuyến cáo, một người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ 2.300mg muối mỗi ngày và con số này ở người trên 50 tu i chỉ là 1.500mg. Thiền có thể giúp bạn tập trung tâm trí và duy trì sự bình tĩnh. Đây cũng là việc người bị cao huyết áp nên làm vì khi thư giãn, có thể sản xuất nhiều oxit nitric giúp các mạch máu nở ra, làm giảm áp lực lên lưu thông máu. Một nghiên cứu được thực hiện bởi tạp chí Annals of Behavioral Medicine cho thấy, những người có hôn nhân hạnh phúc sẽ có huyết áp tốt hơn người độc thân. CHI ANH (Theo Huffingtonpost) Trong số những gia vị phổ biến hàng ngày, có loại có thể làm tăng đường huyết và huyết áp nếu bạn ăn thường xuyên. Một thứ gia vị thường xuất hiện trong nhà bếp, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe nếu d ng quá mức, đó chính là muối. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng không chỉ người lớn mà cả trẻ lớn, có thể tiêu thụ khoảng 9g muối mỗi ngày. Tuy nhiên, Hướng dẫn chế độ ăn uống do Hiệp hội Dinh dưỡng Trung Quốc khuyến nghị, lượng muối tiêu thụ hàng ngày đối với người trưởng thành khỏe mạnh nên được kiểm soát ở mức 5g. Ăn quá nhiều muối dễ gián tiếp dẫn đến tiết insulin bất thường, thúc đẩy tăng đường huyết. Điều này khiến bệnh nhân đái tháo đường cảm thấy khó chịu, đi tiểu nhiều lần, khát nước và các chứng khó chịu khác ở các mức độ khác nhau. Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều muối cũng tác động đến sự cân bằng natri – nước của cơ thể. Khi độ nhớt của máu bị ảnh hưởng sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng của bệnh nhân cao huyết áp, đồng thời cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tiểu đường và các biến chứng. Hơn nữa, thường xuyên cho nhiều muối vào thức ăn có vị nặng sẽ kích thích vị giác của bệnh nhân đái tháo đường từ đó làm tăng cảm giác thèm ăn. Việc ăn quá nhiều đương nhiên bất lợi cho việc kiểm soát cân nặng và lượng đường trong máu. Do đó, mọi người cần chủ động hạn chế ăn muối. Nhưng, làm thế nào để lượng muối ăn vào cơ thể mỗi ngày chỉ ở mức 5g?. Trước hết, mỗi người phải duy trì thói quen ăn uống điều độ, tích cực cố gắng rèn luyện thói quen ăn nhạt, dần dần thói quen ăn uống sẽ thay đ i. Thứ hai, thay thế muối bằng các loại thực phẩm có m i vị như cà chua, hành tây, nấm, rau m i,… vừa có tác dụng cải thiện vị giác, vừa hạn chế lượng muối ăn vào. Cuối c ng, hãy chú ý đến các loại gia vị có hàm lượng natri cao như bột ngọt, hạt nêm, xì dầu, dầu hào, mắm gạo,… và kiểm tra danh sách thành phần để hạn chế lượng natri. TRÂM ANH (Theo ABLW) Gia vị khiến đường huyết, huyết áp tăng vọt 8 mẹo hạ huyết áp tự nhiên không cần thuốc NHẬT HÀ Vuốt chân điều chỉnh huyết áp - Ảnh minh họa Gia vị quen thuộc khiến đường huyết, huyết áp tăng vọt ẢNH: ABLW

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==