Số 45 (4307) Thứ Năm (9/11/2023) 5 NHỮNG NGƯỜI DỄ BỊ CAO HUYẾT ÁP - Tuổi c ng cao c ng dễ bị tăng huyết áp: 3,3% ở đ 1829 tuổi; 13,2% ở đ 30-39 tuổi; tăng dần đến 51% ở đ 60-74 tuổi; trung bình cứ tăng 10 tuổi thì tỷ lệ tăng huyết áp tăng 5%. - Giới nam hoặc n đã mãn kinh - Tiền sử gia đình có người tăng huyết áp - Béo phì, thừa cân - Lối sống ít hoạt đ ng thể lực - Hút thuốc lá - Chế đ ăn nhiều muối, ăn mặn - Stress v căng thẳng tâm lý - Uống nhiều rượu, bia: Uống hơn 60 g cồn mỗi ng y thì bị dễ tăng huyết áp gấp 1,5 lần người không uống. - Bệnh thận mạn, đái tháo đường, h i chứng ngưng thở khi ngủ... Đột quỵ vì tăng huyết áp tâm thu đơn độc SỨC KHỎE MỚI QUÉT QRCODE ĐỌC CHI TIẾT “Tăng huyết áp tâm thu liên quan trực tiếp nguy cơ mắc và tỷ lệ tử vong do bệnh tim m ch, làm tăng 34% nguy cơ mắc bệnh mch vành, tăng 33% nguy cơ mắc bệnh m ch máu n o và tăng 26% nguy cơ mắc suy tim”, PGS. TS Phm Mnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim m ch Quốc gia nói. Không chỉ gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim mà còn rất nhiều bệnh nguy hiểm Anh Đ.V.H (40 tu i, Hà Nội) có triệu chứng tức ngực, nghẹn thở, toát mồ hôi và nôn. Dù gia đnh nhanh chóng đưa vào bệnh viện cấp cứu nhưng bệnh nhân không qua khỏi v bị vỡ động m ch chủ. Bác sĩ chẩn đoán do bệnh nhân chủ quan v chỉ có chỉ số huyết áp tâm thu thỉnh thoảng lên cao nên không dùng thuốc. Trường hợp khác, ông N.V.K. (49 tu i, Hà Nội) được đưa vào cấp cứu trong tnh tr ng hôn mê. Kết quả xét nghiệm cho thấy, ông bị đột quỵ nhồi máu n o. Người nhà cho biết, ông khỏe m nh, không có tiền sử bệnh tật, chỉ có một chỉ số huyết áp thỉnh thoảng cao lên > 140 mmHg nên không uống thuốc điều trị. Bác sĩ cho biết, chính v ông chủ quan không điều trị THA tâm thu dẫn t i đột quỵ. Khảo sát của PV Khoa học & Đời sống t i các Trung tâm, tim m ch, đột quỵ l n t i Hà Nội, ngày nào cũng có bệnh nhân bị đột quỵ do THA, trong đó nhiều người do chủ quan v i tăng huyết áp tâm thu đơn độc. TS.BS Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E cho biết, theo T chức Y tế Thế gi i (WHO), chỉ tính riêng đột quỵ, mỗi năm thế gi i có 15 triệu người, trong đó 5 triệu người chết và 5 triệu người bị tàn tật vĩnh viễn. Nguy cơ đột quỵ tăng theo tu i, nhất là nh ng người trên 64 tu i, nhưng ở Việt Nam, đột quỵ ở người trẻ tu i có xu hư ng gia tăng đáng báo động (khoảng 25% các ca đột quỵ). Theo ư c tính của WHO, hàng năm có khoảng 1,5 tỷ người trên thế gi i mắc bệnh tăng huyết áp, 17 triệu ca tử vong do các bệnh tim m ch trong đó khoảng 9,4 triệu ca tử vong do biến chứng của m ch máu n o và tăng 26% nguy cơ mắc suy tim. PGS.TS Phm Mnh Hùng phân tích, tương tự như tăng huyết áp đơn thuần, trong ISH, áp lực tư i máu quá cao sẽ gây t n h i cơ quan đích. ISH gây xơ v a động m ch, khi chủ quan không biết hoặc không điều trị ISH tăng cao và tăng nhanh liên tục, gây vỡ m ch máu. Nếu vỡ m ch máu t i n o th gây ra xuất huyết n o, bệnh nhân bị yếu liệt, nói khó hay nặng hơn là lú lẫn, hôn mê. Nếu bệnh nhân đ có phnh bóc tách động m ch chủ trư c đó, v i áp lực máu l n, nguy THÚY NGA Tăng huyết áp cần theo dõi và điều trị lâu dài, người bệnh có thể phải uống thuốc kéo dài đến suốt đời. Bên cạnh đó, người tăng huyết áp cần phối hợp thuốc và chế độ ăn hợp lý để hạn chế tăng và giúp ổn định huyết áp. V thế nên việc phối hợp v i thực phẩm chức năng hàng ngày sẽ rất được quan tâm. Hạ áp ích nhân do Công ty TNHH Nam Dược. Giá khoảng 112.000 đồng/hộp. Hạ áp khang do công ty TNHH Unison Việt Nam sản xuất. Giá 178.000 đồng/hộp. Định áp vương do Công ty TNHH Dược phẩm Á Âu sản xuất. Giá 208.000-240.000 đồng/hộp. Ích Áp Cao do Công ty TNHH thảo dược Kiên Minh. Giá 118.000 đồng/hộp. PGS.TS Ph m M nh Hùng cho biết, hiện nay có nhiều lo i thực phẩm chức năng được quảng cáo trên thị trường, tuy nhiên chưa có lo i thực phẩm chức năng nào được chứng minh là mang l i hiệu quả thực sự cho bệnh nhân tim m ch. H y hỏi ý kiến bác sĩ trư c khi mua thực phẩm chức năng đ sử dụng. H y nh thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị chứ không thay thế hoàn toàn các sản phẩm thuốc. Trong quá tr nh sử dụng, nếu gặp bất cứ dấu hiệu nào bất thường cần liên hệ ngay v i bác sĩ đ được hư ng dẫn. NHẬT HÀ Thực phẩm chức năng hỗ trợ cao huyết áp tăng huyết áp. Ti Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức trung bnh cứ 5 người trưởng thành có 1 người mắc bệnh. Các bệnh tim m ch liên quan đến huyết áp đang là nguyên nhân tử vong số một t i Việt Nam, chiếm t i 33% t ng số ca tử vong trên toàn quốc. Tỷ lệ người mắc tăng huyết áp ngày càng trẻ hóa. PGS.TS Phm Mnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim m ch Quốc gia nhấn m nh, mọi người m i chỉ quan tâm nhiều đến tăng huyết áp nói chung và còn chủ quan v i THA tâm thu đơn độc (isolated systolic hypertension – ISH) xảy ra khi huyết áp tâm thu của một người liên tục cao hơn ngưỡng 140 mmHg, trong khi huyết áp tâm trương l i nằm trong ngưỡng cho phép (dư i 90 mmHg). T nh tr ng bệnh này đặc biệt ph biến ở nhóm người ngoài 50 tu i. Trên thực tế, nhiều thống kê cho thấy có đến 60% số người cao tu i bị THA rơi vào trường hợp ISH. Mọi người thường ít đ ý hoặc chủ quan v i lo i THA này mà không biết ISH vô cùng nguy hi m, nhiều biến chứng hơn THA tâm trương đơn độc và tai biến xảy ra cũng dễ dàng hơn. Nghiên cứu cho thấy, tăng huyết áp tâm thu liên quan trực tiếp v i nguy cơ mắc và tỷ lệ tử vong do bệnh tim m ch, làm tăng 34% nguy cơ mắc bệnh m ch vành, tăng 33% nguy cơ mắc bệnh cơ vỡ động m ch chủ rất cao, bệnh nhân nhanh chóng tụt huyết áp và tử vong. Áp lực dòng máu l n cũng có th gây bong tróc các mảng xơ v a động m ch, làm tắc hẹp máu nuôi đến các cơ quan gây nhồi máu no, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, ISH đột ngột còn gây phù ph i cấp, suy tim cấp, suy thận cấp, chảy máu mũi liên tục, xuất huyết võng m c làm mù lòa... Nếu ISH cao âm ỉ kéo dài mà không phát hiện, điều trị sẽ gây suy tim m nh, suy thận m n, xơ v a m ch máu, t n thương võng m c mắt, thùy n o và chức năng t nh dục… Khó điều trị Theo PGS.TS Phm Mnh Hùng, nguyên nhân gây ra bệnh ISH vẫn còn là vấn đề gây tranh c i và biến đ i tùy theo đặc đi m của mỗi người. Trong phần l n số trường hợp, bệnh h nh thành do sự l o hóa của hệ động m ch khi cơ th chúng ta già đi. Ở người trên 50 tu i, m ch máu bị xơ v a là nguyên nhân chính khiến huyết áp tâm trương giảm xuống dư i 90 mmHg nhưng huyết áp tâm thu l i tăng lên trên 140 mmHg. ISH có th là hậu quả của nh ng nguyên nhân thứ cấp như: Chứng thiếu máu, hiện tượng tăng ho t ở tuyến giáp tr ng hoặc thượng thận và thậm chí là cả bệnh ngưng thở lúc ngủ... ISH có th xuất phát từ tnh tr ng tăng huyết áp tâm trương ki m soát kém ở nh ng bệnh nhân tăng huyết áp vô căn lâu dài hoặc ti u đường typ 1, lo ng xương, vôi hóa thành m ch, xơ v a m ch máu do bệnh thận m n tính, bệnh m ch máu ngo i biên, nhiễm độc giáp, sự h nh thành elastin biến đ i từ quá trnh chậm tăng trưởng bào thai trong tử cung, hẹp eo động m ch chủ, l o hóa đo n gần động m ch chủ,... THA tâm thu đơn độc thường không bi u hiện triệu chứng cụ th nên thường chỉ được phát hiện khi đến bác sĩ hoặc cơ sở y tế đ ki m tra huyết áp. Việc điều trị ISH tương đối phức t p hơn điều trị bệnh tăng huyết áp nói chung. Sở dĩ như vậy là do các liệu pháp, nếu không được kim soát chặt chẽ, có nguy cơ khiến huyết áp tâm trương xuống quá thấp. V vậy, trong quá trnh điều trị người bệnh cần đảm bảo gi huyết áp tâm thu dư i 140mmHg và huyết áp tâm trương không xuống thấp hơn 70 mmHg. Nếu được điều trị giảm huyết áp tâm thu thích hợp có th cải thiện được sức khỏe của bệnh nhân. Theo nghiên cứu, giảm 10 mmHg huyết áp tâm thu có th giảm 20% biến cố tim m ch, giảm 17% nguy cơ mắc bệnh m ch vành, 17% đối v i tnh tr ng đột quỵ, 18% đối v i suy tim và giảm 13% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân. hỉ chú ý đến chỉ số huyết áp cao, người bệnh chủ quan dẫn tới những tai biến còn nguy hiểm hơn cả tăng huyết áp bình thường. Tới 60% người bị tăng huyết áp (THA) rơi vào tình trạng THA tâm thu đơn độc. C CÁCH PHÒNG NGỪA CAO HUYẾT ÁP Điều chỉnh lối sống sẽ l m giảm huyết áp, giảm tỷ lệ mắc tăng huyết áp mới v giảm các yếu tố nguy cơ: - Điều chỉnh chế đ ăn: Giảm muối, tăng cường rau xanh v trái cây, giảm mỡ đ ng vật v thay bằng dầu thực vật - Tập thể dục thường xuyên: Ít nhất 30 phút mỗi ng y, 5 ng y mỗi tuần. - Giảm cân, duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5-22,9 kg/m2. - Duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam v dưới 80cm ở n . - Hạn chế uống rượu bia, bỏ thuốc lá, thuốc l o. - Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh, thư giãn nghỉ ngơi hợp lý Chăm sóc, điều trị bệnh nhân đột quỵ tại bệnh viện E
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==