Số 30 (4292) Thứ Năm (27/7/2023) 5 SỨC KHỎE MỚI “Năm nay sốt xuất huyết đến sớm. Nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình tr ng nguy kịch do rối lo n đông máu, giảm tiểu cầu nghiêm trọng....”, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện B ch Mai cho biết. Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, thông thường dịch s t xu t huyết bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 11, nhưng năm nay s t xu t huyết đến s m. Từ đầu tháng 5, Trung tâm B nh nhi t đ i đã tiếp nhận r i rác b nh nhân nhập vi n. Hi n t i, s ca bắt đầu tăng cao. Bi n chứng nặng do chủ quan Tri u ch ng c a s t xu t huyết dễ khiến b nh nhân nhầm v i Covid-19, cúm hoặc m t s b nh khác. Đến ng y th 4, th 5, khi bị chy máu, xut huyết ngo i da, huyết áp tụt... m i đến vi n trong tình tr ng nguy kịch do máu cô đặc, tiểu cầu h . Lúc đ , b nh nhân ph i truy n tiểu cầu hoặc dung dịch cao phân t , m t s trường hợp nặng dẫn đến suy đa t ng như men gan tăng, suy gan, suy thận, r i lo n đông máu,… Điển hình, b nh nhân Trần Thị M. (60 tuổi, Ho ng Mai, H N i) bị s t 5 ng y kèm nôn v đau thượng vị, sau đ s t cao, đau đầu… Tuy nhiên, do ch quan, b không nghĩ mình bị s t xu t huyết m cho l bị b nh d d y nên đi khám, n i soi d d y t i Trung tâm Tiêu h a gan-mật-tụy. Kết qu xét nghi m Dengue dương tính nên b nh nhân được chuyển đến Trung tâm B nh nhi t đ i trong tình tr ng tiểu cầu h chỉ còn 10 G/L, r i lo n đông máu, c tr n dịch m ng phổi, thoát huyết tương… Tương tự t i Khoa B nh Nhi t đ i (B nh vi n E) nh ng ng y gần đây, s người mắc s t xu t huyết đến khám v đi u trị gia tăng đ t biến. Trao đổi v i PV, BSCKII Đ o Văn Cao, Trư ng Khoa B nh nhi t đ i cho biết, từ đầu năm đến nay, khoa đi u trị cho gần 300 b nh nhân, 200 người đã xu t vi n. Riêng từ đầu tháng 7 đến nay, s b nh nhân tăng cao, c ng y nhập vi n đi u trị lên đến 30-40 người. Trong đ , r t nhi u người ch quan v i b nh s t xu t huyết hoặc không nghĩ mình mắc bnh nên khi nhập vi n thì tình tr ng r t nặng. Đang đi u trị t i Khoa B nh nhi t đ i (Bnh vin E), bnh nhân N.K.T (41 tuổi, Bắc Từ Liêm, H N i) chia sẻ, chị l người th 2 trong gia đình mắc b nh. Năm n o chị c ng bị mắc s t xu t huyết nên ch quan đi u trị t i nh đến ng y th 6 thì đau đầu ch ng mặt, ch y máu chân răng nhi u… m i đi vi n thì Hi n tượng gi m tiểu cầu s t xu t huyết thường x y ra v o ng y th 4 c a b nh v i các tri u ch ng: Xuất huyết trên da: Phần da thắt lưng, cẳng tay, cẳng chân, ngực, nách,... c các ch m xu t huyết r i rác. Xuất huyết niêm mạc: Nôn ra máu, ch y máu m i, ch y máu chân răng, đ i ti n phân m u đen, tiểu ra máu,... Xuất huyết nặng: Huyết tương thoát qua th nh m ch khiến cơ thể bị m t nư c; Bị ch y máu m i v i m c đ nghiêm trọng; Ch y máu âm đ o b t thường; Xu t huyết phần m m v cơ; Xu t huyết não; Xu t huyết n i t ng. “Tình trng xut huyết nặng thường kèm v sc, bnh nhân vật vã, s c, b t r t, m ch nhanh, tay chân l nh, nôn m a, đau bụng v ng gan, tụt huyết áp, men gan tăng cao, tr n dịch m ng bụng-m ng phổi,… Khi đ cần đi khám ngay để được đi u trị kịp thời. Nh ng trường hợp n y không x l nhanh b nh nhân c thể xu t huyết não đưa đến hôn mê v c thể t vong”, ThS.BS H Nh n m nh. C nước ghi nhận 47.000 ca mắc Theo Cục Y tế dự phòng (B Y tế), tính từ đầu năm 2023 đến nay, c nư c ghi nhận gần 47.000 trường hợp mắc bnh s t xu t huyết, trong đ c 11 trường hợp t vong. Theo CDC H N i, từ ng y 14/7 đến ng y 21/7, to n th nh ph ghi nhận thêm 442 ca mắc s t xu t huyết (tăng g p 1,5 lần so v i tuần trư c). Từ năm 2023 t i nay, H N i ghi nhận 1.556 ca mắc (tăng hơn 4 lần so v i c ng kỳ năm 2022 t i 30/30 quận, huy n, thị xã; 320/579 xã, phường, thị tr n. CDC H N i dự báo, thời gian t i, s mắc s t xu t huyết c thể tiếp tục gia tăng v xu t hi n thêm các ổ dịch m i. T i TP HCM, 6 tháng đầu năm c 8.519 ca, th p hơn c ng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, dự báo theo quy luật diễn tiến dịch b nh h ng năm, m a cao điểm sẽ tăng cao trong tháng 7 v dự kiến kéo d i đến hết tháng 10. T i Đắk Lắk, từ đầu năm đến ng y 16/7 đã ghi nhận 750 trường hợp, trong đ c m t trường hợp t vong. TS Nguyễn Văn Dng, Trưng khoa Côn tr ng, Vi n S t rét - K sinh tr ng - Côn tr ng Trung ương cho biết, 6 tháng đầu năm, mi n Bắc c hơn 10.000 ca (cao hơn 60% so v i c ng kỳ so v i năm ngoái) nên kh năng cao b ng phát dịch.n THÚY NGA QUÉT QRCODE ĐỌC CHI TIẾT Khác v i các lo i xét nghi m máu thông thường, xét nghi m s t xu t huyết sẽ bao gồm c xét nghi m kháng nguyên v xét nghi m kháng thể. Xét nghi m test nhanh tìm kháng nguyên NS1 trong 5 ng y đầu c a b nh. Xét nghi m kháng thể IgM xu t hi n từ ng y th 4-5 sau s t. Xét nghi m kháng thể IgG xu t hi n 10 - 14 ng y sau khi bị nhiễm b nh (đ i v i người mắc b nh lần đầu) hoặc 1 -2 ng y sau khi nhiễm (đ i v i người đã từng mắc b nh) Ngo i ra, khi đã xác định bị mắc Virus Dengue, b nh nhân sẽ ph i thực hi n các xét nghi m Tổng phân tích tế b o máu, Xét nghi m đi n gi i đồ, Xét nghi m Albumin,... để theo dõi diễn biến b nh. Phòng xét nghi m Y khoa Eurolab. Địa chỉ: Tầng 1 - Tòa nh 21T1 (Cổng s 3) - Hapulico - 83 V Trọng Phụng - Thanh Xuân - H N i B nh vi n Đa khoa Phương Đông: Địa chỉ: S 9, Ph Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, H N i B nh vi n Medlatec: B nh vi n đa khoa Medlatec. Cơ s 1: 42 Nghĩa D ng, Ba Đình, H N i; Cơ s 2: 99 Trích S i, Tây Hồ, H N i; Cơ s 3: 03 Khu t Duy Tiến, Thanh Xuân, H N i. Trung tâm xét nghi m Labhouse: Địa chỉ: Tầng 2, tòa D - Vinaconex 2, Đ i Kim, Ho ng Mai, H N i. Các b nh vi n tuyến TW như: B ch mai, Nhi Trung ương, Nhi t đ i TW, E TW, huyết học truy n máu TW... v các b nh vi n t i H N i đ u xét nghi m v đi u trị s t xu t huyết t i vi n. NHẬT HÀ MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ GIẢM TIỂU C U SỐT XUẤT HUYẾT - Mức độ nhẹ: Tiểu cầu giảm < 150.000 tế bào/μl máu. - Mức độ nguy hiểm: Tiểu cầu giảm < 50.000 tế bào/μl máu. - Mức độ nghiêm trọng: Tiểu cầu giảm còn 10.000 - 20.000 tế bào/μl máu. CÁCH TĂNG TIỂU C U KHI SỐT XUẤT HUYẾT Để tăng số lượng tiểu cầu, người bệnh cần chú ý các loại thực phẩm trong bữa ăn hằng ngày: Rau xanh: Rau lá xanh chứa nhiều vitamin K, chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để sản xuất protein hỗ trợ quá trình đông máu và tăng tiểu cầu; Trái cây có múi: Bưởi, cam, quýt... chứa nhiều vitamin C cần thiết cho các chức năng c a tiểu cầu, giúp tăng lượng và giúp tiểu cầu hoạt động tốt hơn; Thực phẩm chứa sắt: Sắt cần thiết cho tổng hợp tế bào tiểu cầu và cả hồng cầu. Tăng tiêu th sắt có thể tăng tiểu cầu một cách tự nhiên. Sắt có nhiều trong đậu lăng, hạt bí ngô và thịt bò... Vitamin D: Vitamin D là chất dinh dưỡng khá quan trọng trong việc tăng tiểu cầu. Chất này giúp xương, cơ và dây thần kinh hoạt động tốt. Các loại thực phẩm giàu vitamin D gồm: lòng đỏ trứng, cá hồi, cá ngạnh, sữa chua và sữa bò,… Vitamin B9: Folate hay vitamin B9 có chức năng hỗ trợ và tạo ra các tế bào khỏe mạnh, có trong: đậu phộng, đậu tây, đậu mắt đen, nước cam,… Các trung tâm xét nghiệm sốt xuất huyết tại nhà ở Hà Nội ph iv oc pc u. Bên c nh chị T., m t s n phụ mang thai 6 tuần mắc s t xu t huyết v i tri u ch ng s t ng y th 2, s t cao liên tục, m t nhi u, t c bụng, buồn nôn, ra máu âm đ o b t thường. Lúc đầu, s n phụ lầm tư ng mình bị mắc b nh cúm nên không đi u trị gì, chỉ đến khi các tri u ch ng tr nên nghiêm trọng như li bì, l nh đầu m i v o vi n. Theo dõi tiểu cầu phòng… nguy cơ tử vong ThS.BS Nguyễn Hồng H , Nguyên Ph Giám đ c B nh vi n nhi t đ i TW cho biết, s t xut huyết thường gây ra dịch l n v i nhi u người mắc c ng lúc khiến công tác đi u trị hết s c kh khăn. B nh c thể gây t vong nh t l v i trẻ em, phụ n mang thai, người c b nh n n. Nguy hiểm hơn, hầu hết b nh nhân không biết mình bị b nh. Vì b nh r t kh chẩn đoán, không c d u hi u lâm s ng, b nh gi ng như s t thông thường, c m cúm... Để chẩn đoán chính xác s t xu t huyết cần l m xét nghim máu như NS1Ag để phát hin bnh s m. Để đánh giá m c đ nguy hiểm ph i dựa v o m c đ gi m tiểu cầu. Xét nghi m công th c máu cho th y s lượng b ch cầu gi m, s lượng tiểu cầu gi m v hematocrit tăng (máu cô đặc). Ở người khỏe mnh, s lượng tiểu cầu trung bình từ 150 - 450 G/L. Khi s t xu t huyết, tiểu cầu sẽ gi m v m c nguy hiểm khi tiểu cầu gi m dư i 50 G/L. Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết đang điều trị tại Bệnh viện E Sốt xuất huyết biến chứng giảm tiểu cầu, dễ tử vong
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==