Số 30 (4292) Thứ Năm (27/7/2023) 17 CHUYỆN ĐỜI ằng công nghệ AI, chân dung của 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc đã được tái hiện sống động, có hồn, tựa hình ảnh trong những thước phim tư liệu lịch sử khiến người xem xúc động. Công nghệ AI phục dựng chân dung 10 cô gái Ngã Ba Đồng Lộc BMAI LOAN nhân t o c a mình, anh đã để bác ngồi c nh, khoác vai b . Hai anh em cười tươi v nhìn thẳng v phía trư c. Khi nhận m n qu đặc bi t từ con trai, b anh đã r t xúc đ ng. “Tôi nghĩ, vic lm sng li d chỉ m t phần n o hình nh các li t sĩ l công vi c không c a riêng ai”, anh Nguyễn Công Cường chia sẻ. L th nh viên sáng lập c a dự án AIComic – dự án v i mục tiêu vận đ ng c ng đồng c ng xây dựng ra kho di s n s v văn h a, lịch s v ngh thuật Vi t Nam dựa trên các công ngh AI, anh Cường mu n phổ biến các kĩ thuật n y t i nhi u tình nguy n viên trên khắp c nư c để nhi u người học được các kĩ năng m i, c thể ng dụng v o công vi c hằng ng y c ng như giúp ích cho các gia đình thân nhân li t sĩ. “Tôi kỳ vọng vo m t tương lai không xa, khi c cng đồng c thể chung tay g p s c v o di s n s đặc bi t n y”, anh Cường n i. Mong nhiều ngư i học AI hơn nữa Anh Lê Công Thnh (sinh năm 1983) v n l cựu sinh viên Khoa Tin học, Trường Đ i học Th y lợi. Từ nỗi day d t v nhi u gia đình mòn mỏi tìm h i c t con, bao h i c t lit sĩ vẫn chưa được v v i người thân, quê cha đ t tổ, năm 2012, anh Lê Công Thà nh đã kh i đ ng dự án phi lợi nhuận "Lietsi.com - Các anh không vô danh" nhằm s h a dữ liệ u mộ liệ t si. Sau 11 năm, dự án đã s h a được 95% s bia m li t sĩ trên to n qu c, giúp nhi u gia đình tìm được người thân c a mình. Từ tháng 7/2023, dự án lietsi.com hợp tác v i AIcomic để hư ng dẫn tình nguy n viên viết văn, viết hồi k (v i ChatGPT, Bard...), vẽ tranh, vẽ truy n thần (v i Midjourney, Stable Diffusion...) v giúp các gia đình thân nhân phục dựng, b o tồn "Di s n s " c a các li t sĩ. Bắt đầu chỉ l dòng tên, tiểu s , vị trí chôn c t… nhưng nhờ sự đ t phá v công ngh , di s n v k c đã được phục dựng, đ c thể l các t m hình hay câu chuyn… để nh ng lit sĩ không còn “vô danh” n a. Khi được hỏi v nh ng trăn tr , anh Lê Công Th nh chia sẻ, l m t người theo đuổi vi c nghiên c u v ng dụng các công ngh d li u l n v trí tu nhân t o để phục vụ xã h i, ch ng kiến sự phát triển m nh mẽ c a các công cụ AI trong thời gian gần đây, anh mu n l m thế n o để vận đ ng nhi u người Vi t Nam tiếp xúc các lo i AI hi n đ i v th nh th o các kỹ năng đi u khiển các d ng phần m m n y. Đây l d ng kĩ năng m i v người lao đ ng các qu c gia phát triển c ng chưa c nhiu kinh nghim. Do đ người lao đ ng Vi t Nam c r t nhi u lợi thế nếu s m học được. “Trong tương lai, tôi vẫn tiếp tục phát triển h th ng phần m m Hồ d li u giúp người Vi t Nam l m lợi từ các d ng t i nguyên m i trên không gian s v tìm cách vận đ ng, hư ng dẫn được nhi u người học AI hơn n a”, anh Lê Công Th nh nh n m nh.n Sau 11 năm phát triển, website lietsi.com – dự án s h a thông tin v li t sĩ l n nh t nhì Vi t Nam c a Lê Công Thnh đã bư c sang m t giai đo n m i, đ l phục dựng hình nh c a nh ng người đã ngã xu ng vì Tổ qu c. Tái hiện chân dung liệt sĩ sống động, chân thực Cách đây 55 năm, Ngã ba Đồng L c được gọi l “Tọa đ l a”. Từ tháng 4 đến tháng 10/1968, nơi đây ph i h ng chịu gần 50.000 qu bom các lo i, bình quân mỗi mét vuông đt gánh trên 3 qu bom, mặt đ t bị biến d ng, c y x i... Chi u ng y 24/7/1968, m t qu bom rơi xu ng ngay sát mi ng hầm ch A, nơi 10 cô gái thanh niên xung phong đang trú ẩn. Hầm sập khiến t t c 10 cô gái hy sinh trong đ tuổi đẹp nh t c a cu c đời, người trẻ nh t m i 17 tuổi. Hơn n a thế kỷ trôi qua, nh ng câu chuy n v sự hy sinh anh d ng c a các n thanh niên xung phong nơi Ngã ba Đồng L c đã lay đ ng biết bao trái tim c a người dân Vi t Nam, v m t thế h sẵn s ng dâng hiến tuổi thanh xuân để b o v từng t c đ t c a non sông, Tổ qu c. Tuy nhiên, nh chụp v họ thật hiếm hoi, chỉ còn l i m t b c nh nhòe mờ. Để tri ân, tư ng nh 10 cô gái thanh niên xung phong Ngã ba Đồng L c, c ng l lòng biết ơn d nh cho biết bao li t sĩ đã ngã xu ng vì sự bình yên c a Tổ qu c hôm nay, Nguyễn Công Cường, Nguyễn Văn Khánh v Lê Công Th nh – 3 ch ng trai trẻ c a H N i - đã tiến h nh vi c phục dựng chân dung c a 10 cô gái Ngã ba Đồng L c bằng AI. Trao đổi v i PV Khoa học v Đời s ng, anh Lê Công Th nh, người sáng lập website Lietsi.com (trang tìm kiếm thông tin li t sĩ) chia sẻ, tư ng phục dựng chân dung c a 10 cô gái Ngã ba Đồng L c xu t phát từ m t b i báo v m t nh m b n trẻ đã phục dựng nh m u truy n thần cho 10 li t sĩ n y. Xúc đ ng trư c vi c l m nghĩa, nh m đã mu n tiếp n i, hư ng ng v i vi c s dụng công ngh AI. “Đây l m t phần demo trong dự án nhằm phục dựng ‘di s n s ’ c a t t c các li t sĩ trên to n qu c. Thông qua sự đ ng g p công s c c a các tình nguy n viên biết s dụng công ngh AI hi n đ i, dự án mu n hỗ trợ các gia đình thân nhân li t sĩ. V i vi c kết hợp ng dụng các công cụ trí tu nhân t o hi n đ i, c thể đưa thần thái c a các li t sĩ v o các ho t c nh s ng đ ng v chân thực, c tính ngh thuật cao”, anh Lê Công Th nh n i. Mỗi chân dung là một cuộc đ i, một câu chuyện Theo anh Lê Công Th nh, quá trình phục dựng chân dung 10 cô gái Ngã ba Đồng L c không quá kh nhờ đã c hình nh c sẵn c a các li t sĩ Đồng L c trên báo. Công đo n kh nh t l l m thế n o tìm được trang phục ph hợp v các ho t c nh s ng đ ng để t o sinh hình nh c a các li t sĩ trong các ho t đ ng s ng. Các b c nh n y không c thật nhưng mang thần thái khuôn mặt c a các li t sĩ. Vi c ng dụng AI hi n đ i như Midjourney, Stable Diffusion giúp ích r t nhi u cho các công đo n kĩ thuật n y. Dự án bắt đầu v i chân dung c a li t sĩ Võ Thị H , người em út c a Tiểu đ i 4, hy sinh khi m i tròn 17 tuổi. Khi chân dung hi n lên, c nh m lặng người. Hình nh cô gái Đồng L c hồn nhiên, tươi trẻ đang đi l p h bom c ng đồng đ i, hay đọc thư bên rừng cây… đã được tái hi n chân thực, c hồn, như trong m t cu n phim t i li u lịch s tua chậm l i. L người trực tiếp “phục dựng” nhi u tác phẩm s liên quan đến li t sĩ, anh Nguyễn Công Cường chia sẻ, mỗi chân dung l m t cu c đời, m t câu chuy n để l i trong anh nh ng xúc c m kh quên. Trong đ , c kỷ ni m đáng nh khi anh phục dựng chân dung người bác ru t c a mình hy sinh t i chiến trường Tây Nam. Trong tác phẩm bằng trí tu Anh Lê Công Thành cho biết, Dự án ph c dựng “di sản số” c a các liệt sĩ, hợp tác giữa lietsi.com và AIComic ngoài việc giúp ích cho các gia đình thân nhân liệt sĩ còn là một nỗ lực vận động các bạn trẻ trong x hội học các kĩ năng mới về điều khiển AI và khai thác dữ liệu. Trong tương lai, dự án lietsi. com không chỉ dừng ở việc ph c dựng hình ảnh mà sẽ làm cả giọng nói, văn bản (sáng tác truyện, thơ, hồi ký…). Quá trình AI xử lý và phục dựng lại ảnh chân dung liệt sĩ Võ Thị Hà. Chân dung liệt sĩ Võ Thị Hà được trí tuệ nhân tạo AI phục dựng trong bối cảnh đi lấp hố bom tại Ngã ba Đồng Lộc. Chân dung liệt sĩ Võ Thị Hà được trí tuệ nhân tạo phục dựng trong bối cảnh chiến đấu. ẢNH: THÁI ANH Anh Lê Công Thành, người sáng lập ra dự án số hóa mộ liệt sĩ (website lietsi.com). LÊ CÔNG THÀNH:
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==