Khoa học và Đời sống số 21-2023

CHUYỂN ĐỘNG 247 Số 21 (4283) Thứ Năm (25/5/2023) 2 Không đồ ng tình vớ i giá củ a EVN Ngày 26/4, EVN gửi văn bản cho EPTC xem xét mức giá tạm thời ≤ 50% giá trần khung giá phát điện của Quyết định 21. Theo đó, giá tạm cho nhà máy điện mặt trời mặt đất là 592,45 đồng/kWh; nhà máy điện mặt trời nổi là 754,13 đồng/kWh; nhà máy điện gió trong đất liền là 793,56 đồng/kWh; nhà máy điện gió trên biển là 907,97 đồng/kWh. EVN yêu cầu EPTC khẩn trương đàm phán, thống nhất mức giá tạm thời cho đến khi hai bên thoả thuận được mức giá điện chính thức, không thực hiện hồi tố, ký biên bản, ký tắt dự thảo hợp đồng sửa đổi, bổ sung hợp đồng mua bán điện hiện hữu. Tuy nhiên, các nhà đầu tư không đồng tình mức giá EVN đưa ra. Họ dẫn lý do, nếu một dự án điện gió trên bờ quy mô công suất 50 MW, chi phí đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng, trong đó 70% vốn vay kèm lãi suất, sản lượng trung bình ghi nhận xấp xỉ 140 GWh, tương đương hệ số công suất 32%. Nếu áp dụng giá tạm đề xuất bằng tối đa 50% giá trần, doanh thu chưa đạt tới 112 tỷ, không đủ chỉ trả chi phí vận hành tuabin cho nhà cung cấp. - Việc tiết ki m đi n rất cần thiết, lại bảo v tài nguyên, môi trường, đặc bi t trong hoàn cảnh có nguy cơ thiếu đi n cao do thời tiết bất lợi hi n nay. Do đó, cần cấp bách triển khai nhữ ng giải pháp tiết ki m đi n một cách hi u quả. Môt trong số đo la đẩy m nh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, liên tục, bằng nhiều hình thức phù hợp, nhăm nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghi p và cộng đồng về tiết ki m đi n, tiết ki m năng lượng. Khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hi n nghiêm túc biểu đồ sử dụng đi n của từng ngành, lĩnh vực, nhất là các hộ sử dụng đi n lớn, chú trọng ho t động điều chỉnh phụ tải đi n phi thương m i… Bên c nh đó, chú trọng rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức sử dụng năng lượng cho đơn vị sản phẩm; khuyến khích doanh nghi p và hộ gia đình áp dụng giải pháp công ngh tiên tiến, chuyển đổi, thay thế công ngh sản xuất và thiết bị đi n, đi n tử l c hậu, tiêu t n nhiều năng lượng sang công ngh , thiết bị mới, sử dụng ít đi n, năng lượng. Tăng cường tổ chức các lớp tập huấn t i cơ quan, doanh nghi p, tổ dân ph , khu dân cư, hướng dẫn trực tiếp cho người dân về giải pháp, cách thức tiết ki m đi n… cũ ng la hương cân lưu ý . lXin cảm ơn GS.TSKH Trần Đình Long! HẢI NINH (thực hiện) Trước tình trạng thiếu điện đang cấp bách, dư luận đặt câu hỏi vì sao Tâp đoà n Điên lự c Viêt Nam (EVN) chưa ký hợp đồng mua điện gió, điện mặt trời củ a 37 doanh nghiêp trong nươc, dù phải mua điện từ nước ngo i? Trao đôi vơi Khoa học và Đời sống, GS.TSKH Trần Đình Long - nguyên Phó Chủ tịch Hội Đi n lực Vi t Nam, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Đi n lực Vi t Nam - cho răng, nếu cac bên chưa đàm phán được vơi nhau, cơ quan điều tiết đi n lực có thể đứng ra làm trung gian, xử l vấn đề. Thiếu điện nghiêm trọ ng lTổng công suất các nguồn điện của hệ thống điện quốc gia hoàn toàn có thể đáp ứng tổng nhu cầu, nhưng vì sao việc cung ứng điện thiếu cục bộ, thưa ông? - Nguyên nhân dẫn đến tình tr ng thiếu đin có rất nhiều. Thứ nhất, do gần đây, thời tiết nắng nóng khắc nghi t di n rộng, nền nhi t độ cao hơn trung bình nhiều năm, nhu cầu sử dụng đi n trên cả nước tăng cao, đặc bi t là nhu cầu sử dụng đi n của khách hàng dân dụng. Ngày 19/5, mức tiêu thụ đi n đ t kỷ lục 924 triu kWh, công suất cực đi đt 44,6GW, cao nhất từ trước đến nay. Trong khi đó, đợt khô h n do tác động của biến đổi khí hậu, thiếu nước kéo dài, làm lưu lượng nước về các hồ thủy đi n trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam đều giảm m nh so với cùng kỳ nhiều năm trước, ảnh hưởng lớn khả năng phát đi n của các nhà máy thuỷ đi n. Theo thông tin tôi biêt, thời điểm này, 18/47 hồ thủy đi n lớn ở miền Bắc, miền Trung, Tây Nguyên và Đông Nam bộ xu ng “mực nước chết”; 20/47 hồ thủy đi n có dung tích còn l i dưới 20%. Đến ngày 21/5, sản lượng đi n còn l i trong các hồ chứa khoảng 29 tỷ kWh, thấp hơn 1,7 tỷ kWh so với kế ho ch năm. Cùng đó, cung ứng than, nhiên li u cho các nhà máy nhi t đi n c ng gặp khó khăn. Vi c nhập khẩu than từ Indonesia bị chậm. Nh ng nguyên nhân trên dẫn đến sản lượng đi n ít hơn, trong khi nhu cầu sử dụng cao, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt lớn. Sao chưa mua điện gió, điện mặt trời trong nư c? lMột vân đề bị cho la nghch lý: EVN đang đàm phán tăng nhập điện từ Trung Quốc, Lào, trong khi đã hoàn thiện 15 hợp đồng mua bán điện từ các dự án điện chuyển tiếp với mức giá tạm bằng 50% khung giá, nhưng mới chỉ đóng điện thêm 85MW tư một dự án điẹn mặt trơi chuyển tiếp. Những vướng mắc này do đâu? Theo tôi, mỗi một lo i nguồn đi n đều có đặc trưng của nó. Mu n một h th ng vận hành ổn định, cơ cấu gi a các nguồn đi n phải có tỷ l hợp l . Giá chênh l ch vân phải chấp nhận để làm thế nào h th ng vận hành ổn định. Từ vi c thiếu đi n như hi n nay c ng phần nào nhìn nhận vai trò của năng lượng tái t o. Thời gian qua, nhiều nhà máy đi n gió, đi n mặt trời đã được đầu tư, đưa vào sử dụng, t o nên nguồn đi n tái t o phong phú. Tuy nhiên, nhà đầu tư đi n năng lượng tái t o với bên mua là EVN chưa th ng nhất thỏa thuân được với nhau. Bên bán đi n có xu hướng yêu cầu giá đi n cao, trong khi EVN chỉ có thể mua ở mức giá hợp l và tuân thủ các quy định của pháp luật. Điêu nay dẫn đến có khoảng cách lớn gi a yêu cầu của 15 dự n điện gió, điện mặt trời có gi tạm thời Đến ngày 19/5, trong số 37 hồ sơ đàm phán chủ đầu tư đã gửi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), 15 nhà máy điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp đã được Bộ Công Thương thống nhất mức giá tạm thời. Đo la 3 nhà máy điện mặt trời, 7 nhà máy điện gió trên đất liền và 5 nhà máy điện gió trên biển với tổng công suất khoảng 1.200 MW. Hiện, 6 nhà máy được chủ đầu tư và EVN thống nhất mức giá tạm thời, dự kiến hoàn thiện hồ sơ để trình Bộ Công Thương tuần tới. Tuy nhiên, thống kê cũng cho thấy, 85 nhà máy điện tái tạo thuộc danh sách chuyển tiếp chưa thể vận hành thương mại. bên bán và khả năng đáp ứng của bên mua đi n. Do đó, cần phải có giải pháp để lợi ích hài hòa. Bên chủ đầu tư c ng có lợi nhuận hợp l khi b ra s tiền lớn để đầu tư, trong khi EVN không phải mua với giá quá cao, tranh gây ảnh hưởng người tiêu dùng. Bên cnh đó, các nhà đầu tư xây dựng nguồn đi n gió, đi n mặt trời cần k hợp đồng với bên mua trước quyết định đầu tư. Tính toán được lỗ lãi rồi b tiền đầu tư sẽ không gặp rủi ro về sau. Làm không đúng quy trình dễ dẫn đến nh ng rắc r i. Cơ chế giá và chính sách đang vướng, cần sớm tháo gỡ. lCo ý kiến cho rằng, nguyên nhân sâu xa là việc cung ứng điện không theo quy đ nh th trường, EVN độc quy n mua điện, không tuân theo nguyên tắc của th trường. Trong khi đo, bên bán b th trường chi phối ở đầu vào, nếu bán lỗ sẽ phá sản. Quan điểm của ông v viêc này thế nào? - Tôi nghĩ vi c đàm phán mua bán đi n gi a EVN va cac đơn vi có thành công hay không con phụ thuộc nhiều yếu t ở cả 2 phía. Người ta gọi là “thuận mua, vừa bán”. Nếu chưa đàm phán được, có lẽ do lợi ích gì đó chưa khớp nhau gi a 2 bên. Nếu các bên không th a thuận được với nhau, chúng ta còn có cơ quan điều tiết đi n lực. Họ có thể đứng ra làm trung gian, xử l vấn đề này trên cơ sở hài hòa lợi ích gi a “ngươi mua, kẻ ban”. Khi đó, vi c đàm phán có thể thuận lợi hơn. EVN mới đây đề nghị cho ngừng toàn bộ nhà máy đ m Cà Mau và đ m Phú Mỹ để nhường khí cho sản xuất đi n từ nay cho hết tháng 5. Việc nay co bi xem la đây kho cho ngươi khac đê giai quyêt việ c cua minh, thưa ông? Cần phải cân đ i theo vĩ mô gi a lợi ích của phát đi n và lợi ích của sản xuất nông nghi p. Phải làm sao để tìm được lời giải hợp l nhất. Trong thời điểm căng thẳng về đi n, có thể giảm bớt công suất của các nhà máy. Khi giai đo n căng thẳng về đi n qua đi, l i phục hồi công suất để sản xuất đm phục vụ nông nghi p. Tiết kiệm điện là rất cần thiết lTrong bối cảnh thiếu điện như hiện nay, bên cạnh việc bổ sung nguồn, giải pháp quan trọng cần phải tiết kiệm điện? THỦ TƯỚNG YÊU CẦU ĐÀM PHÁN THEO GIÁ TẠM TÍNH VỚI CÁC DỰ ÁN ĐIỆN GIÓ, ĐIỆN MẶT TRỜI Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành về giải pháp trước mắt để bảo đảm nhu cầu điện cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng chiều 18/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo giải pháp trước mắt, trong đó có việc tiến hành đàm phán theo giá tạm tính với nhưng dự án điện gió, điện mặt trời đã hoàn thành đầu tư xây dựng và có thể phát điện ngay lên hệ thống điện quốc gia. Cung tại cuộc họp nay, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương sửa đổi, bổ sung Thông tư số 15/2022/TT-BCT ngày 3/10/2022, Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7/1/2023 theo đúng quy trình, thủ tục và quy định. Trong thời gian chưa có quy định cụ thể về phương pháp định giá, đàm phán giá, Bộ Công Thương có văn bản hướng dẫn cụ thể về phương pháp tính và đàm phán giá điện đối với điện gió, điện mặt trời theo đúng quy định. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan đẩy nhanh tiến độ cấp giấy phép hoạt động điện lực đối với nhưng dự án đã hoàn thành theo quy định. GS.TSKH Trần Đình Long Thiếu điện nghiêm trọng, vì sao EVN chưa mua điện gió, điện mặt trời?

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==