Khoa học và Đời sống số 21-2023

Số 21 (4283) Thứ Năm (25/5/2023) ền Hỏa Thần được xây sau v cháy thiêu r i 1.400 ngôi nh ở phố cổ H Nội năm 1837. Đây l ngôi đền thờ thần Lửa duy nhất ở Việt Nam còn tồn tại cho đến nay. Đ TRI THỨC NHÂN LOẠI 15 Abigail Adams là Đ nhất phu nhân đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ s ng ở trong Nhà Trắng. Bà từng phơi quần áo, ga, rèm... trong phòng phía Đông ở tòa B ch Ốc. Trong cuộc chiến tranh năm 1812, Đ nhất phu nhân Dolley Madison - vợ của Tổng th ng James Madison đã bảo v được bức chân dung qu giá của Tổng th ng George Washington khi người Anh kiểm soát thủ đô Washington, D.C. Tính đến thời điểm hi n nay, Mỹ có 2 Đ nhất phu nhân chào đời ở nước ngoài. Đó là Đ nhất phu nhân Louisa Adams (sinh ra ở Anh) và Đ nhất phu nhân Melania Trump (sinh ở Slovenia ngày nay). Đ nhất phu nhân Anna Harrison chưa kịp chuyển vào Nhà Trắng sinh s ng thì chồng bà - Tổng th ng William Henry Harrison đột ngột qua đời năm 1841 chỉ sau 1 tháng bắt đầu nhi m kỳ. Vào năm 1842, Letitia Tyler - vợ của Tổng th ng John Tyler qua đời ở tuổi 51 sau khi lên cơn đột quỵ. Bà là Đ nhất phu nhân đầu tiên qua đời t i Nhà Trắng. Đ nhất phu nhân Sarah Polk - vợ của Tổng th ng James Polk từng làm vi c như một thư k nhưng không lấy mức lương hiếm. Bà từng cấm đánh bài và khiêu v trong Nhà Trắng. Abigail Fillmore từng là giáo viên trước khi trở thành Đ nhất phu nhân nước Mỹ. Vợ của Tổng th ng Millard nhận thấy Nhà Trắng thiếu một thư vi n. Vậy nên, vào nh ng năm 1850, một thư vi n được xây trong Nhà Trắng với sự chấp thuận của Qu c hội. Bà Abigail đã sắp xếp hàng trăm cu n sách trong thư vi n này. Frances Cleveland - vợ của Tổng thng Grover Cleveland là đ nhất phu nhân tr nhất trong lịch sử nước Mỹ. Bà trở thành phu nhân Tổng th ng Mỹ khi 21 tuổi và là người đầu tiên tổ chức l cưới, sinh con t i Nhà Trắng. Caroline Harrison là vợ của Tổng th ng Benjamin Harrison. Bà là đ nhất phu nhân đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ được dùng đin và có cây thông Giáng sinh trang trí trong Nhà Trắng. Jacqueline Kennedy - vợ Tổng thng John F. Kennedy là đ nhất phu nhân đầu tiên thuê thư k báo chí và quản gia Nhà Trắng. Bà gây chú khi giành giải Emmy với tour tham quan Nhà Trắng trên truyền hình. TÂM ANH (theo ATI) L bạn đời c a các Tổng thống Mỹ quyền l c, nhiều Đệ nhất phu nhân ghi dấu ấn với nhiều điều bất ngờ, thú vị. THÂM CUNG BÍ SỬ NHÀ CỔ NỔI TIẾNG VIỆT NAM Sự thật thú vị về các Đệ nhất phu nhân Mỹ Tọa l c ở s 30 ph Hàng Điếu, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, đền H a Thần là ngôi đền “độc nhất vô nhị” không chỉ của thủ đô Hà Nội mà còn của cả nước Vi t Nam. Theo các tư li u lịch sử, đền được xây dựng từ năm 1838, ở ngoài cửa Đông thành Hà Nội. Lúc đầu đền chỉ làm bằng tranh nứa sơ sài, đến năm 1841 được xây l i kiên c . Năm 1848, đền H a Thần có thêm tòa phương đình và nhà tiền tế. Do biến động của thời cuộc, khuôn viên đền đã bị cư dân lấn chiếm nhiều. Cổng đền không còn, từ ph Hàng Điếu du khách mu n vào đền phải đi qua một l i rất hẹp nằm gi a hai ngôi nhà ng. Ngày nay đền H a Thần có di n tích gần 500 m², là một công trình có quy mô tương đ i lớn trong ph cổ Hà Nội. Đền xây theo kiểu ch “Công” ( 工), gồm các tòa tiền tế, phương đình và hậu cung liên thông với nhau. Tiền tế là nếp nhà ngang ba gian còn gi l i được nh ng đặc trưng của phong cách kiến trúc, mỹ thuật cu i thế kỷ 19. Hai đầu tường hồi tường của tòa tiền tế gắn hai tấm bia đá ghi l i vi c xây dựng và trùng tu sửa ch a di tích. Tòa phương có mặt bằng hình vuông, kiểu 4 mái với các góc đao cong. Đây là nơi đặt ban thờ Tam tòa Thánh Mẫu, ng vị Tôn Ông… Hậu cung là nếp nhà ngang ba gian, cao vượt lên so với các kiến trúc ở phía trước. Nơi đây có tượng H a Thần đặt trong khám thờ ch m rồng, hai bên có thị giả Thiên L Nhãn (nhìn thấy khắp nơi) và Thuần Phong Nhĩ (nghe thấu mọi điều). H a Thần được thờ trong đền là Quang Hoa Mã Nguyên Súy, một trong hai vị thần Lửa theo tín ngưỡng dân gian (vị còn l i là Nam Phương Xích Đế). Tương truyền, Nguyên Súy là môn đ của Phật Gia, do có tính “H a” nên không gi nghiêm giới luật, phải h phàm đầu thai vào nhà họ Phùng. Sau khi đắc đo trong kiếp người, ngài trở l i Thiên Đình, phụ trách vi c trừ h a tai, có thể coi là ông tổ nghề phòng cháy ch a cháy. Nhân dân gọi ngài là thần Lửa – H a Thần – và lập đền thờ để ngài phù hộ trước h a ho n. Đền H a Thần trên ph Hàng Điếu được xây sau vụ cháy lớn thiêu rụi 1.400 ngôi nhà ở khu vực ph cổ Hà Nội năm 1837. Đây được cho là ngôi đền thờ thần Lửa duy nhất ở Vi t Nam còn tồn t i cho đến nay. Vào hai dịp mùa xuân và mùa thu, cụ thể là ngày 28/3 và 29/9 Âm lịch hàng năm, nhà đền cùng nhân dân trong vùng sẽ long trọng tổ chức tế l để tưởng ni m ngày sinh và ngày hóa của Thần H a. Trên vị trí một đi n thờ c của đền, chính quyền đã xây dựng nhà bia tưởng ni m li t sĩ của phường Cửa Đông. Vào năm 1997, đền H a Thần đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp qu c gia của Vi t Nam.n QUỐC LÊ Ngôi đền cổ thờ 27 vị Hoàng đế thời Hậu Lê được xây dựng ở đâu? A: Thanh Hóa B: Ngh An C: Ninh Bình Đáp án đúng Quizz test s 20: C – 8 Di sản Vi t Nam hi n có 8 di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận, gồm: quần thể di tích c đô Huế (Thừa Thiên Huế), vịnh H Long (Quảng Ninh), khu di tích Chăm Mỹ Sơn (Quảng Nam), đô thị cổ Hội An (Quảng Nam), Phong Nha - K Bàng (Quảng Bình), Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), Thành nhà Hồ (Thanh Hoá), Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình). Trong đó, quần thể danh thắng Tràng An được công nhận gần đây nhất - năm 2014. Riêng vịnh H Long, từng 2 lần được công nhận là di sản thiên nhiên thế giới vào các năm 1994 và 2000. Vi t Nam là qu c gia có nhiều di sản thứ hai ở khu vực Đông Nam Á, đứng đầu là Indonesia với 9 di sản được công nhận.n Ngôi đền thờ thần Lửa duy nhất ở Việt Nam

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==